login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Tarik Cyril Amar
Mort Laitner
Stefano Lusa
Mark Travers Ph.d
Andrew Silow-Carroll
Robert Sarner
CHPnin kırılma hikâyesi: SHPden Terörsüz Türkiye sürecine
SHP'nin kuruluşu ve kimlik siyasetine açılan kapı
12 Eylül 1980 darbesi sonrasında siyasi yasaklı konuma gelen sol liderler, 1983 seçimlerine katılamamış ve seçimlere Halkçı Parti adıyla girilmiştir. 1985 yılında Halkçı Parti ile Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP) birleşmiş, ortaya Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) çıkmıştır. Bu birleşme sırasında SODEP'in başında Erdal İnönü, Halkçı Parti'nin başında ise Aydın Güven Gürkan bulunmaktaydı.
SHP'nin kuruluşu, sol siyasetin yeniden toparlanması açısından olumlu bir gelişme gibi görünse de, Kürt meselesine dair yaklaşımda ideolojik kırılmalar kısa sürede belirginleşmiştir. 1989 yerel seçimleriyle birlikte SHP, Güneydoğu'da oy kazanma hedefi doğrultusunda aday belirleme süreçlerinde liyakati geri plana itmiş; bazı isimler yalnızca etnik kimlikleri ön plana çıkarılarak aday gösterilmiştir. Bu yaklaşım, sol siyasette kimlik temelli tercihlere dayalı bir anlayışın görünür hâle gelmesine zemin hazırlamıştır.
Asıl kırılma ise 1991 genel seçimlerinde yaşanmıştır. SHP, Halkın Emek Partisi (HEP) ile ittifak kurarak bu partinin milletvekillerini kendi listelerinden Meclis'e taşımıştır. Bu gelişmeyle birlikte, farklı etnik temsiliyet iddiaları taşıyan söylemler Meclis kürsüsüne taşınmış; kamuoyunda ve parti tabanında yoğun tepkilere neden olmuştur.
Tarihsel kırılma: Deniz Gezmiş'in idamı ve sonraki süreç
CHP, Türk siyasal tarihinde ilkesel tutumla sınandığı önemli bir dönemi 1972 yılında, Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının idamı gündeme geldiğinde yaşamıştır. Dönemin CHP lideri İsmet İnönü, idamların durdurulması için hem Meclis'te hem de Anayasa Mahkemesi nezdinde çaba sarf etmiş; ancak parti içinde tam bir birlik sağlanamamış, bazı vekiller çekimser kalmış, bazıları oylamaya katılmamıştır. Meclis aritmetiği, sonucun değişmesine olanak tanımamıştır. Yine de bu gelişme, CHP'nin tarihsel kimliğiyle siyasi pratiği arasındaki uyumsuzlukları açığa çıkarmıştır.
Bu kritik eşikte, Atatürkçü ve halkçı bir çizgiyi benimseyen........
© Yeni Mesaj
visit website