Basel Üniversitesi’ne bağlı Swisspeace Enstitüsü’nün yeni kursu “Kayıplar ve barışın inşası”nda Kıbrıs’ta kayıplar konusu da ele alınacak. Kursta Kayıplar Komitesi Üçüncü Üyesi Pierre Gentile, Kıbrıs’ta kayıpları anlatacak.

Swisspeace’ten yapılan açıklamayı okurlarımız için derleyip özetle Türkçeleştirdik. Açıklamada şöyle denildi:

*** İster silahlı çatışmalar, ister siyasi baskılar, iç krizler ya da diğer şiddet ve dengesizlik şekilleri olsun, kayıplar konusu bireyler, aileler ve toplumların tümü üzerinde önemli ve kalıcı etkiler bırakmaktadır. Kayıp şahıslar konusu sosyal, psikolojik ve hukuki sonuçları olan derin bir insani ve insan hakları sorunudur. Bu konuyu ele almak yalnızca yasal bir zorunluluk olmakla kalmıyor, yeniden uzlaşma ve sürdürülebilir barışa yönelik yaşamsal bir adımı oluşturuyor.

*** Toplumlar bu konuyu ele almanın önemini ve karmaşıklığını kavradıklarında, etkili ve kapsamlı yaklaşımlara yönelik ihtiyaç da görünür olur... Son onyıllarda geniş kapsamlı pek çok ilgili tarafı da kapsayan çeşitli meknizmalar ve süreçler geliştirilmiştir. Bunlar arasında hakikat komisyonları, adli araştırmalar ve anılaştırma insiyatifleri bulunuyor, tümü de kayıp şahıslar konusunu ele alarak sürdürülebilir barışa katkıda bulunmayı hedefliyor.

*** Bu kurs, farklı çerçevelerde kayıp şahıslar konularıyla ilgili olasılıkları ve karmaşık durumları incelemektedir. Katılımcılar yasal, psikososyal ve kurumsal yaklaşımları inceleyerek Kıbrıs, Kolombiya, El Salvador, Ukrayna ve Suriye’den deneyimlerden yararlanabileceklerdir. Anahtar konumdaki yerel aktörlerle bilgi alışverişine girişerek kurbanlar ve ailelerinin hakları, devlet ve devlet-dışı aktörlerin rolü, etkili süreçler ve mekanizmaları uygulamanın zorlukları hakkında bir anlayış geliştirebileceklerdir.

*** Pratik araçlar ve karşılaştırmalı içgörüler elde edecek olan katılımcılar, belirli çerçevelere yönelik çözümler dizayn etme yeteneği kazanacaklar. Kendi çerçevelerinde hakikat, adalet ve barışa katkılarını geliştirebileceklerdir.

*** Bu kursa katılanlar, kayıp şahıslar konusundaki kavramları, tanımları ve uluslararası hukuki çerçeveyi anlayabilecekler, zorla kayıp edilen kurbanlar ve bunun sonucunda devletlerin görevlerini kavrayabileceklerdir.

*** Kursa katılanlar kayıplar konusunun geçmişle ve barış süreçleriyle (ki buna kayıpları arama/gerçeği arama, adalet, hesap verilebilirlik, belgeleme, anılaştırma, tazminat ve bunların yeniden tekrarlanmamasına yönelik garantiler de dahildir) nasıl bağlantılı olduğunu ve bu konunun bütünlüklü olarak nasıl ele alınabileceğini öğrenecekler.

*** Kursa katılanlar farklı tarafların – örneğin aileler, devletler, uluslararası kurumlar, devlet-dışı aktörler gibi – rollerini ve deneyimlerini analiz ederek dünyadaki farklı yaklaşımları inceleyebileceklerdir.

*** Kayıplar konusunu ele alan çeşitli resmi ve resmi olmayan mekanizmalardan deneyimleri inceleyebilecekler ve bu konularda koordinasyon, işbirliği ve bilgi yönetimi gibi ana yönler ve zorlukları analiz edebileceklerdir.

*** Kursa katılanlar, kayıplar konusunu ele alırken ahlaki olarak nelere dikkat edilmesi gerektiğini öğrenecekler – örneğin kurbana yönelik duyarlılık ve kurban odaklı yaklaşım, akıl sağlığı ve psikososyal destek, toplumsal cinsiyet duyarlılığı ve kesişimsellik gibi...

*** Kurs, 13-17 Ekim 2025 tarihlerinde beş öğleden sonra boyunca yapılacak ve sanal ortamda gerçekleştirilecek. Katılım ücreti 1,250 İsviçre Frangı’dır. Kursa katılım başvuruları 15 Eylül 2025’e kadar devam edecek.

*** Kurs uzmanları ise şöyledir:

Claudia Josi, “Geçmişi ele almak” örgütü, Swisspeace – üst düzey program yöneticisi.

Ahmad Helmi, Suriye İnsan Hakları avukatı ve Ta’afi İnsiyatifi kurucusu.

Hacer Buyahia, Geçiş Süreci Adaleti uzmanı, BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği.

Mariana Casij Pena, Barış........

© Yeni Düzen