menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Düş gezgini

6 8
29.06.2025

Atina’da Akropolis’e doğru çıkarken, aklımda Homeros’un ‘İlyada’sı, Grek tiyatrosunun büyüsü, Platon ve Aristoteles’in felsefesi ve verdikleri eğitimler, onların öğrencileri vardı.

***
Tarihsel sürece baktığımızda Yunanistan anakarasında Mykene, Tiryns ve Pylos kazılarının gösterdiği üzere, daha geç bir dönemde, 1580-1120 arasında saraylar çevresinde gelişmiş olan bir bronz çağı uygarlığı varlığını sürdürmüştür.
O tarihlerden bugünlere uzanan bir zengin coğrafyadır bu topraklar.

***
Homeros’un İlyada’sında Grek seferinin lideri Agamemnon da, en büyük gemi birliğini gönderen Mykene şehrindendir. Alman amatör arkeolog Heinrich Schliemann, Agamemnın’un mezarını bulduğuna inanmış ve buluşlarını bu doğrultuda isimlendirmiştir.

***
İlyada destanında Grek sanatının belirgin özelliği olan toplanma ve bütünleşme içerisinde şekillendiğini görebiliriz.
Aristoteles, Peotika eserinde, İlyada ile ilgili şunları yazar:
“ Bir hikâye taslağında, bazılarının düşündüğü gibi belli bir bütünlük yoktur, bunun nedeni ise sadece tek bir kişiyle ilgili olmasıdır. O tek kişinin başına pek çok şey, aslında sayısız şey gelebilir ve bunlardan bazıları hiçbir şekilde bütünlüğe katkıda bulunmaz ve benzer biçimde kahraman, içinden tek bir bütünlüklü eylemin bile çıkmadığı pek çok eylem gerçekleştirebilir… Homeros diğer bakımlardan olduğu gibi bunda da bir istisnadır ve ister sanatsal ister güdüsel olsun neye ihtiyaç duyulduğunun farkında gibidir… Troya Savaşı’nın bir başlangıcı ve sonu olmasına karşın, onu başından sonuna kadar şiirine koymak gibi bir girişimde bulunmamıştır.”

***
Mademki Aristoteles’in Poetika’sından bahsettik, şiirin yaratımını nasıl yorumladığına da bakalım:
“Şiirin yaratımı temelini insan doğasından alan iki ana nedene bağlıdır. Bunlardan ilki olan taklit güdüsü insanlığın ilk çağlarından beri vardır… Aynı zamanda içimizde taklit eserlere karşı doğuştan gelen içgüdüsel bir beğeni vardır… Tıpkı müzik ve ritim duygumuzun doğal oluşu gibi taklit güdüsü de bizler için doğaldır. Ve vezinler kesinlikle ritim bölümlerinden........

© Yeni Düzen