Tarihi M.Ö. 5. yüzyıla kadar uzanan ve Abşeron arazisindeki arkeolojik buluntularda burada çok eski tarihlerde de yaşam yeri olduğu bilinen kadim şehir Bakü’de, İçerişeher’e (Eski Şehir) büyük bir heyecanla yürüdüm.
Dilimde, esasen Azerbaycan’a ait olan bir halk ezgisinin melodisi ve sözleri bir tarihe yürüyorum:

“Dağlara çən düşəndə (Dağlara sis düştüğünde)
Sünbülə dən düşəndə (Sünbüle tane düştüğünde)
Ruhum bədəndə oynar, (Ruhum bedende oynar)
Yadıma sən düşəndə. (Aklıma sen düştüğünde)

Bu qala daşlı qala, (Bu kale taşlı kaledir)
Cınqıllı, daşlı qala, (Çakıllı, taşlı kaledir)
Qorxuram gec gələsən, (Korkarım geç kalasın (gelmekte gecikesin))
Gözlərim yaşlı qala. (Gözlerim yaşlı kalır)”

***

Bu halk türküsündeki kale, Şirvanşahlar’ın izlerini barındıran o kalemidir bilinmez ama ağır adımlarla tarihi sokaklardan yürüyerek vardık Kız Kulesi’ne (Qız qalası)...
Sordum İçerişehir’de bir Azerbaycanlı’ya “Türküdeki kale, bu kale mi?” diye, “O kale, bu kale mi bilemem ama, belki de türküdeki kale ‘kalbi’ ifade ediyordur” dedi.
Bunu duyarkenden bir kez daha belirdi aklımda türkünün sözleri, “qala”, “kalp” nüansıyla aldı bir düşünce bende...

***
Bakü’nün rüzgârı meşhurdur. Hazar Denizi’nden gelen rüzgâr, Bakü’nün derinlerine girmeden önce, Kız Kulesi’ni selamlar ve öyle yol alır.
Kız Kulesi, gündüzleyin güneşle parıldarken, geceleyin ışıklarla aydınlığını korur.
Kız Kulesi’ne doğru yürürken uzaklardan berir bu kule, her adımda tarih biraz daha yaklaşır, sanki yüzyıllar boyunca sessizce durduğu yerde, nice yaşanmışlığı sizlere anlatmak ister gibi.
Kuleye doğru yürürken Bakü’nün en eski yüzü İçerişehir’in o tarihi dokusu sarıp sarmalar........

© Yeni Düzen