Prof. Dr. Şebnem Hoşkara
(Konuk Yazar)

Üniversiteler, eğitim yoluyla nitelikli bireyler yetiştirerek toplumun her alanına kalifiye insan kaynağı sağlayan ve meslek sahibi bireyler yetiştiren kurumsal yapılardır. Üniversiteler, eğitim verme yanında, bilimsel araştırmalar yoluyla bilgi üretir, teknolojik gelişmeleri destekler, ve toplumsal, çevresel, ekonomik sorunlara yönelik çözüm önerileri geliştirerek, sürdürülebilir kalkınmaya doğrudan katkıda bulunurlar. Bütün bu temel özelliklerinin yanında üniversiteler, sadece bilgi üreten ve aktaran kurumlar değil, aynı zamanda topluma çok yönlü katkı sağlayan önemli kurumsal yapılardır. Toplumsal sorunlara dikkat çekmek üzere düzenledikleri paneller, seminerler, atölye çalışmaları yoluyla kent, çevre, sağlık, insan hakları, kültürel miras gibi pek çok farklı alanda toplumsal duyarlılık ve farkındalık yaratarak toplumu bilinçlendirmek; tiyatro, sergi, konser gibi etkinliklerle kültürel yaşamı zenginleştirmek ve ültürel mirasın korunmasına ve tanıtılmasına katkı sunmak gibi bir misyonları da vardır.

Bu bağlamda bakıldığında, doğrudan topluma hizmet etmek temel amacıyla üniversitelerin eğitim-öğretim, araştırma ve topluma fayda üçgeni içinde yer alan faaliyet alanları, bir yüksek öğretim kurumunu ‘üniversite’ yapan üç önemli bileşendir. (Kıbrıs’ın kuzeyinde yer alan ve adı ‘üniversite’ olan, sayıları yirmi üçü bulan kurumlara bu bakış açısıyla bakılmasında ve sözkonusu kurumların bu bağlamda eleştirel olarak değerlendirilmesinde fayda olacaktır. Ancak bu, başka bir makalenin konusudur.)

Üniversiteler, bu faaliyet alanları doğrultusunda, merkezi ve yerel yönetimlerle iş birliği yaparak, ulusal ve bölgesel sorunlara çözüm üreterek, kentsel planlama, sürdürülebilirlik, ulaşım, turizm, hukuk gibi alanlarda toplumsal katkılar sağlayarak, yerel ve bölgesel kalkınmaya hizmet ederler. Kamu kurumlarına ve özel sektöre akademik bilgi ve uzmanlık desteği verirler; hukuk, ekonomi, sağlık, eğitim, mimarlık, mühendislik gibi birçok alanda danışmanlık ve uzmanlık hizmeti sunarlar, projeler üretiler. Tüm bunların yanında, üniversiteler, bulundukları toplum içinde girişimcilik kültürünü destekler, teknoparklar ve kuluçka merkezleri (start-ups) aracılığıyla yeni iş alanları yaratırlar; bu yolla, öğrencilere ve mezunlara iş imkânları sağlayarak ülke içinde istihdama katkıda bulunurlar. Aynı zamanda, küresel ağlara katılarak bilimsel ve kültürel etkileşimi artırmak ve uluslararası öğrenciler ve akademisyenlerle kültürel çeşitliliği teşvik etmek yoluyla da uluslararası işbirlikleri ve ortaklıklar yaratmaya yardımcı olurlar.

Üniversitelerin içinde bulundukları topluma sağladığı faydaların etkili olup olmadığını anlamak için pekçok başarı ölçütü (performans göstergeleri) geliştirilmiştir. Bu noktadan bakıldığında, ve yukarıda sıralanan faaliyet alanları özetlendiğinde bu başarı ölçütleri,

Üniversiteler içinde yer alan Araştırma Merkezleri, burada sıralanan başarı ölçütlerinin doğrudan değerlendirilebileceği birimlerden biridir. Böylesine bir değerlendirmeyi, yirmi altı yıldır Doğu Akdeniz Üniversite bünyesinde yer alan bir araştırma merkezi özelinde toplumla paylaşmak, bu yazının temel motivasyonudur.

Doğu Akdeniz Üniversitesi Kentsel Araştırma ve Geliştirme Merkezi (DAÜ KENT-AG)*

Doğu Akdeniz Üniversitesi Kentsel Araştırma ve Geliştirme Merkezi, Kıbrıs kentlerinde ve geleneksel yerleşimlerinde var olan kentsel çevreye yönelik yanlış uygulamalar, ihmaller ve farkındalık eksiklikleri gibi pek çok sorunu ele almak amacıyla, Haziran 1999’da Mimarlık Fakültesi bünyesinde kurulmuştur. Ocak 2005’te disiplinlerarası bir yapıya kavuşturulan Merkez, o tarihten itibaren doğrudan Doğu Akdeniz Üniversitesi Rektörlüğü’ne bağlı olarak çalışmalarını sürdürmektedir.

Doğu Akdeniz Üniversitesi Kentsel Araştırma ve Geliştirme Merkezi’nin kuruluş misyonu, kentsel sorunlara yönelik araştırmaya dayalı yenilikçi çözümler üretmek üzere disiplinler arası bir araştırma ve uygulama platformu sunmaktır. Bu misyon doğrultusunda Merkezin amaçları; (i) sürdürülebilir kentsel yerleşmeleri teşvik etmek amacıyla kentsel çevre kalitesine katkı sağlayacak projeler geliştirmek ve yürütmek, (ii) Kıbrıs’taki yerel, kentsel ve bölgesel konular üzerine, kamu yararına ortaklıklar da yürüterek araştırmalar gerçekleştirmek, (iii) amaçları doğrultusunda gelişme ve uygulama faaliyetlerini yürütmek, (iv) kamu ve özel sektöre danışmanlık hizmetleri sunmak, (v) yerel ve uluslararası düzeyde benzer ilgi alanlarına sahip kurumlarla iş birliği yapmak, (vi) ulusal ve uluslararası düzeyde disiplinlerarası bağlantılar kurmak ve (vii) yerel halk arasında kentsel çevre sorunlarına ilişkin duyarlılık geliştirmektir.

DAÜ Kent-AG kuruluşundan bu yana kentsel ve bölgesel konulara yönelik araştırmaları teşvik ederek, araştırma temelli tasarım uygulamalarını deneyimleyerek ve kentsel planlama ile kentsel tasarım alanlarında bilgi üretimine katkıda bulunarak, misyonunu sürdürmekte ve amaçları doğrultusunda çalışmaktadır. Merkezin araştırma alanları, aşağıda özetlenmektedir:

• Kentsel tasarım: Yerel, bölgesel ve küresel ölçeklerde kuram ve uygulama ile bunların eğitime yansımaları.
• Kentlerin yeni gelişen bölgelerinde kentsel yayılma ve kontrolsüz gelişmeleri önlemeye yönelik planlama ve tasarım stratejilerinin geliştirilmesi.
• Kentsel yenileme, koruma ve canlandırma: Eski ve tarihî kentsel çevrelerdeki bozulmalar; eski ve tarihî yapıların ve kentsel alanların yeniden kullanımı üzerinden yapılı çevrenin değerinin ortaya........
  

  © Yeni Düzen