Cehalet, kanunlar ve Psikolojik Hukuk
Bu alıntı, hukuk ile toplumsal bilinç arasındaki ilişkiyi derinlemesine düşündüren aslında anarşist hukuk teorisi argümanıdır.
B. A. Arrigo’nun Psikolojik Hukukbilim kitabı, hukuk sistemlerinin işleyişini psikolojik temeller üzerinden analiz ederken, kanunların bireylerin zihin dünyasıyla nasıl şekillendiğine dair önemli kavrayışlar sunar.
Cehalet, Bilinç ve Hukukun Çoğalması
Cehaletin yaygın olduğu toplumlarda kanunların giderek artması, hukuk sisteminin genellikle güvenilir bir toplumsal şuur yerine, otorite temelli bir düzenleyici mekanizmaya dönüşmesiyle açıklanabilir.
Hukuk, bireylerin ahlâkî ve sosyal sorumluluklarını kendiliklerinden yerine getirmediği durumlarda devreye girerek, toplumsal düzeni sağlama amacı taşır.
Arrigo, kanunların bir tür “psikolojik denetim” mekanizması olarak işlev gördüğünü öne sürer. Eğer bireyler, içselleştirilmiş bir ahlâkî sistemine sahip olsalardı, kanunların zorlayıcı etkisine bu kadar çok ihtiyaç duyulmazdı. Ancak cehalet, bireyin kendi ahlâkî rehberini oluşturmasını engelleyerek, dışsal yani “üst” bir otoriteye—hukuka—bağımlı hale gelmesine sebep olur. Buna bağlı olarak, toplumun zihinsel keşmekeş içinde olması, yani bireylerin neyin doğru ya da yanlış olduğuna dair net bir anlayışa sahip olmamaları, kanunların sürekli genişlemesine yol açar. Hukukun, insanların günlük yaşantılarını düzenleme işlevi arttıkça, bireylerin kendi ahlâkî kararlarını oluşturma kapasitesi daha da körelir. Böylece, bir tür döngüsel bağımlılık oluşur:
Cehalet kanunları arttırır, kanunlar bireyin hür düşünme kapasitesini sınırlandırır, bu da daha fazla cehalete yol açar.
Hukukun Psikolojik İşlevi: Korku, Kontrol ve İtaat
Arrigo’nun analizinde, hukuk........
© Yeni Asya
