Tenkit İki Türlüdür

İhlas Risalesinin İkinci Düsturu bize der ki: “Bu hizmet-i Kur’âniyede bulunan kardeşlerinizi tenkit etmemek ve onların üstünde faziletfuruşluk nev’inden gıpta damarını tahrik etmemektir.”1

Burada ihlâsa mugayir olan şey, “tenkit fiili” değildir. Çünkü hakikati bulmak için tenkit fiiline ihtiyacımız var. “Faziletfuruşluk nev’inden gıpta damarını tahrik etmemektir” ihlasa aykırı olan şey.

Tenkit ikiye ayrılır: Müsbet tenkit, menfi tenkit.

Müsbeti gereklidir. İnsanları bölmez, rahatsızlık vermez. Hatta doğruyu bulmak isteyeni rahatlatır. Çünkü kimse hatasız değildir.

Menfisi ise tam bir afettir. Kusur arayana tam bir fırsat verir. Böler, parçalar, atar.

İnsan kendini hatasız/ la-yüs’el bilmemelidir. Kendisine gelen tenkitlerden menfi de olsa, artniyetli de olsa, üslubu düşmanca da olsa faydalanmalıdır. Hele, her tenkitten yeni bir düşmanlık çıkarmamalıdır. Bu ayrı!

Nazik ve Gurursuz söylemeli!

Fakat tenkidin acı ve aksi sözlerle yapılması kardeşlik hukukuna zarar verir. “Esselamü........

© Yeni Asya