menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Savaş bahanesiyle Meclis’in kapatılması

21 10
05.08.2025

Balkan ve İtalyan Harpleri sebebiyle, Osmanlı Meclis–i Mebusanı aynı sene (1912) içinde iki defa feshedildi.

Meclis’in iki defa peşpeşe kapatılmasının sebebi her ne kadar “savaş hali”ne dayandırılıyor olsa da, gerçekte bu bir bahane idi. Asıl sebep başkaydı. Asıl sebep, İttihatçıların muhalefete olan tahammülsüzlükleri idi.

Komiteci İttihatçılar, ne fikren, ne de siyaseten karşılarında bir muhalefet cephesi görmek istemiyorlardı. Gerek gazeteci, yazar ve düşünürleri, gerekse siyasî rakiplerini susturmak için tetikçi kullanmaktan çekinmiyorlardı. Bazen de padişaha baskı uygulayarak, aritmetik tablosunu beğenmedikleri Mebusan Meclisi’ni kapattırma cihetine girerlerdi.

Nitekim, on yıl süren (1908-1918) İkinci Meşrutiyet döneminde bu meşrûiyet dışı davranışları hep sergilemeye çalıştılar. Tabiî, bunda önemli ölçüde başarılı da oldular. Ne var ki, on yılın sonunda hem ülkeyi, hem de kendilerini bitirmenin eşiğine getirdiler.

Şimdi, “günün tarihi” odaklı olarak o dönemin gelişmelerine kısaca değinmeye çalışalım.

«

İkinci Meşrûtiyet (aslında hürriyet), 24 Temmuz 1908’de resmen ilân edildi. Hemen ardından parti teşkilatları kurulmaya ve seçim sisteminin işletilmesi hazırlıklarına başlandı.

Bu yeni döneminin ilk seçimleri 1908 yılı sonlarında yapıldı. Seçimlere iki parti ile bağımsız adaylar katıldı. Seçimleri önceden hazırlıklı olan İttihat-Terakki Fırkası kazandı. Ahrar Fırkası........

© Yeni Asya