Bu suale şifahî olarak verdiğimiz cevabın yazılı şeklini de burada takdim etmeye çalışalım.

İsmail Hâmi Danişmend (1899-1967), şimdiye kadar tesbit edebildiğim en güvenilir Osmanlı tarihçilerinden biridir. Onun en hacimli eseri de bu konuyla ilgilidir. Dört ciltlik kronolojik eserinin ismi “İzahlı Osmanlı Tarihi”dir. Şahsen de onun bu kitaplarından çok istifade ettim.

Tabiî, altı asırlık Osmanlı tarihi için ideal olan çalışma, bir tek şahsın değil, bir heyetin uzun tetkikler yaparak bir eser külliyatının ortaya konmasıdır. Danişmend’in çalışması, var olan derin boşluğu bir nebze de olsa dolduruyor. Hiç olmazsa, diğer resmî tarihçiler gibi kasdî bir çarpıtmada bulunmuyor. Onun için, bu noktada takdire şâyân bir şahsiyet olduğu söylenebilir.

«

Hem gazeteci, hem de tarih âlimi bir şahsiyet olan İsmail Hâmi Danişmend, soy ve nesebi itibariyle, aynen soyadı gibi eski bir Anadolu beyliği olan Danişmendlerdendir.

Kendisi Merzifon doğumludur. Tahsil hayatını da Beyrut, İstanbul ve Paris'te tamamladı. Bu sebeple, temel İstanbul-Osmanlı Türkçesinin yanı sıra Arapça ve Fransızca'yı da öğrenme imkânını buldu.

Danişmend, fevkalâde bir kabiliyete sahipti. Ne var ki, onun fevkalâde yüksek kabiliyete........

© Yeni Asya