1923 yılı Mart ayı sonlarında Ali Şükrü Beyin katledilmesinden sonra, II. Grubun gücü kırılmış ve Meclis’te zayıf bir duruma düşmüşlerdi. Aynı sene içinde yapılan erken seçimden sonra, Karabekir grubunun daha da zayıfladığı görüldü. Aslında bunlara “II. Grubun bakiyesi” demek daha doğru olur.

İşte tam da bu şartlar altında, yeni Türkiye’nin yeni rejimi olarak tasarlanan Cumhuriyetin ilân hazırlıklarına başlandı. Cumhuriyetin resmen ilân edileceği gün için de âdeta fırsat kollandı. Nihayet, beklenen fırsat için 29 Ekim günü uygun görüldü ve resmî kuruluş gerçekleştirilmiş oldu.

Peki, Mustafa Kemal ve arkadaşlarının kolladığı ortam ve beklediği fırsat neydi? Şimdi o nokta üzerinde durmaya çalışalım.

«

1 Kasım 1922’de Saltanat sistemi kaldırıldığında, yeni Türkiye’nin hangi rejimle, hangi sistemle idare edileceği henüz belli değildi. Yine de, Monarşik bir sistem olan Saltanata dönülmeyeceği az-çok biliniyordu. Yeni Türkiye’de Krallık-Feodalite gibi yönetimler de olamayacağına göre, geriye Cumhuriyet kalıyordu.

Özetle, Cumhurî sisteme karşı bir umumî kabul vardı. Meclis ekseriyeti, Cumhuriyeti benimseyerek kabul........

© Yeni Asya