Vaiz efendi, dinî bir mevzuyu yüksek bir ses tonuyla, geçmiş zamandan hikâyeler anlatarak izah etmeye çalışıyordu. Vaazdan da pek tatmin olmadım. Cemaatin de bu işten tatmin olduğunu pek sanmıyorum. Acaba yapılan vaaz ve nasihatler niçin istenen manada etkili olamamaktadır?

Bu mevzunun Üstad Bediüzzaman’ın da dikkatini çektiğini görmekteyiz. O, vaizleri dinlediğini, nasihatlerinin kendisine tesir etmemesinin üç sebepten kaynaklandığını ifade etmektedir:

Birinci sebep: Hocalarımız hazır zamanı geçmiş zamana kıyas etmektedirler. Tesirli olması için vaaz konusu iddiayı (dinî mevzuyu) ilmî delillerle ispat etmeleri gerekirken, onu tasvir ederek mübalağalı / abartılı göstermektedirler. Hâlbuki eski zaman insanlarında teslim kuvvetliydi. İnsanlar genellikle hocalara itimat ederlerdi.

Günümüzde materyalist akımların bulaşıcı bir hastalık gibi toplumlarda intişarıyla teslim kırılmış, insanlar akıllarıyla telif edemedikleri meseleleri sorgulayarak, inanmak için ispat istenmektedir. Zamanımızda inançsızlık fen ve felsefeden gelmektedir. Bu yüzden zihinler karışıktır. Vaazlarda bu karışıklığı izale edecek ilmî izahlar........

© Yeni Asya