“Demek her şey o kudrete isnad edilse; bütün zerrat ordusunun ve yıldızlar fırkalarının icadı, bir zerre bir tek yıldız kadar kolay ve suhuletli olur. Eğer esbaba isnad edilse bir zîhayatın gözbebeğinde ve dimağındaki zerrenin acib vazifelerini yerine getirecek bir kabiliyetle yaratılması, hayvanat ordusu kadar müşkilâtlı ve zahmetli olur.” (Şualar)

ABD Ordu Araştırma Laboratuvarı ve Buffalo Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, her bir kişinin beyninin mimarisindeki farklılıkların bir kişinin çeşitli bilişsel görevleri ne kadar hızlı tamamladığını nasıl etkileyebileceği hakkında daha fazla bilgi edinmek için yeni bir araç -beynin hesaplamalı modelleri- geliştiriyorlar. Araştırma özellikle beyindeki bağlantıya odaklanıyor ve farklı bölgelerin birbirleriyle nasıl bağlantılı ve etkileşimde olduğunu inceliyor (bireyler arasında değişen özellikler). Araştırma, beynin bu özellikleri ile insanların üç dil gerektiren görevi ne kadar çabuk yerine getirebildikleri arasında bazı ilişkiler tespit etti: bir isimle sunulduğunda akla gelen ilk fiili söylemek; bir cümlede eksik bir kelimeyi doldurmak; ve çok sayıda sayıyı okumak.

“Bir kişinin beyninin farklı bölgelerinin birbirine ne kadar bağlı olduğuna dayanarak beynin ne yaptığını anlamak için bu kişiselleştirilmiş beyin ağı modellerini yapıyoruz,” diyor Kanika Bansal.

Bunun gibi modeller güçlü araçlardır çünkü beyin işlevini kişisel ilişkiler yürütmemize imkân tanırlar. Bediüzzaman özel ilişkiler ağının bütünlük ifade eden her bir şeyde bir organizma gibi davrandığını keşfediyor.

“Küremiz hayvana pek benziyor, âsâr-ı hayat gösteriyor. Eğer yumurta kadar küçülse bilfarzı’l-muhal,

Mini mini bir hayvan olması pek muhtemel. Yuvarlak bir huveyne, küre kadar büyüse, o da böyle olması pek karib bir ihtimal.

Âlemimiz insan kadar küçülse; yıldızları, zerreler suretine dönerse, bir zîşuur hayvana dönmesi caiz olur, akıl da bulur mecal.” (Sözler)

Beynin birleşik yapıları organizmaya dönüştüren karakterinin aynı zamanda ilişki ve etkileşimleri de üreteceğini bilmek mümkün olabiliyor.

Washington........

© Yeni Asya