Asgari ücret tespit tiyatrosu
Bir soru: Asgari Ücret Tespit Komisyonu, bir yıl boyunca uygulanacak asgari ücreti, neye göre belirler?
El cevap: Bir işçinin günlük kalori ihtiyacı, yaşamak için gerekli temel harcamalar vesaire…
Gıda hesaplaması için üniversiteden ‘kalori ihtiyacı tablosu’ getirtilir… Temel ihtiyaçlar belirlenir… TÜİK’ten, hane halkı tüketim kalıpları ve temel ihtiyaçları karşılayacak tüketim malzemelerinin güncel fiyatları filan istenir… Olan enflasyon, olabilecek enflasyon, tahmini enflasyon, hedeflenen enflasyon…
İşçi-işveren-hükümet temsilcilerinden her birinin kendine mahsus rakamları çarpıştırılır. Bir yığın lüzumsuz ayrıntı üzerinde, kılı kırk yaran, kuruşluk hesaplamalar yapılır.
Neticede, bir önceki asgari ücret rakamının üzerine, geride kalan 12 aylık enflasyon telafisi eklenir… Eh, arada bir ‘refah payı’ da ilave edilir. Açıklanan rakam da takip eden aybaşında yürürlüğe girer.
Her komisyon toplantısı öncesinde, işçi kesimini temsil eden Türk-İş, kendince bir ‘gerilim tiyatrosu’ sergiler: “Şundan aşağı olmaz, bunun altını kabul etmeyiz…”
Genellikle de son komisyon toplantısını terk eder; asgari ücreti de Hükümet-işveren ikilisi belirler…
Lütfen kimse kızmasın; olup bitenleri ‘tiyatro’ olarak nitelendirdim diye… Başka bir tanımlama bulamadım.
Biraz açalım konuyu:
Asgari Ücret, ilgili yasaya göre, tek bir işçinin ihtiyaçları dikkate alınarak belirlenir. Lakin kamuoyuna konuşurken, her zaman ‘4 kişilik aile’ üzerinden ‘yetersizlik hesapları’ yapılır.
Yani, Komisyondaki 15 üyeden 10’u ‘bir kişinin ihtiyaçları’ üzerinden giderken, 5 üye de ‘4 kişilik aile’ hesaplaması yapar.
Neyle neyin toplandığı anlaşılsın diye bu ayrıntıları veriyorum.
Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, geçmiş yıllardan farklı olarak, bu seneki ‘asgari ücret polemiğini’, Komisyonun toplantıya çağırılmasını beklemeden başlattı. Dedi ki; “Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun yapısı değiştirilmeli; yoksa biz katılmıyoruz…”
Hükümet de bu resti gördü; “Tamam, madem Hükümet kanadını da ‘işveren temsilcisi’ sayıyorsun, o halde biz 5 kişi yerine 1 kişi olalım Komisyonda…”
Türk-İş Başkanı, bu önerinin ‘Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’yle garantilenmesini istedi. Ha, bir de ‘tespit kriterlerinin........© Yeni Ankara





















Toi Staff
Penny S. Tee
Sabine Sterk
Gideon Levy
John Nosta
Mark Travers Ph.d
Gilles Touboul
Daniel Orenstein