Sürekli örnek gösterilen “İrlanda modeli”, Türkiye’nin kendi gerçekliğini açıklamaya yetmez. Çünkü orada bir sömürge vardı, burada ise ortak bir vatan var. İrlanda’ya gitmek, çözümü ithal etmek değildir; ama çözümün ithali, meseleyi kökünden anlamamaktır.

Bir ülke, kendi tarihini unutmaya başladığında, başka ülkelerin hikâyelerini model olarak seçer.
Bugün yeniden gündeme getirilen “barış ve kardeşlik süreci” tartışmalarında, “İrlanda modeli”ne öykünme tam da bu unutkanlığın ürünü.
Bir komisyon oluşturulacak, bir heyet İrlanda’ya gidecek, orada barış süreci nasıl yürütülmüş, ne öğrenilebilir, buna bakılacak deniyor.

Ama sormak gerek:
Üç günlük bir İrlanda gezisinde hangi tarih okunabilir?
Yüzyıllarca süren bir sömürge geçmişinden “model” çıkarılır mı?
Dahası, Türkiye’nin kendi tecrübesini dışarıdan bir reçeteye mi çevireceğiz?

İrlanda örneğini hatırlayalım.
19. yüzyılda İngiltere, İrlanda’nın neredeyse tek geçim kaynağı olan patates tarlasına el koydu.
İrlanda’yı kıtlığa, yoksulluğa, ardından da kitlesel göçe mahkûm etti.
Mesele tarım değil, siyasetti: İngiltere, İrlanda’yı ekonomik olarak diz çöktürüp kimliğini unutturmak istiyordu.
O açlık yıllarında, dünyanın öbür ucundan bir Kızılderili kabilesi 700 dolar yardım gönderdi.
Osmanlı Sultanı Abdülmecid ise iki gemi dolusu yardım yollamak istedi.
İngilizler izin vermedi.
Sonra da utanmadan “biz 1000 dolar yardım yapıyoruz, fazlasına gerek yok” dediler.
Sömürgeci kibri böyle bir şeydir; hem aç bırakır, hem merhameti de tarif eder.

Ama İrlanda halkı, Osmanlı’nın yardım elini uzattığını öğrendi.
Bugün Drogheda kentinin futbol kulübü armasında Osmanlı tuğrası varsa, o hatıradır.
O bir “model” değil, insanlığın unutmadığı bir borçtur.

Bugün Türkiye’de kimi siyasetçiler, “barış süreci”nin yeniden canlanabileceğini ima ederken İrlanda örneğini gündeme getiriyor.
Ancak bu........

© Yeni Ankara