Ziyâ Gökalp’in bir mısrâından alarak “Türkçeleşmiş Türkçe” başlıklı bir yazı yazmıştık. (Yeniakit, 27 Kasım 2023) Büyük târîhçimiz İsmâil Hâmi Dânişmend’in “Tarihî Hakikatler” kitabını okurken mevzû ile alâkalı bir yazısına rastladık. İsmâil Hâmi Dânişmend, büyük bir târîhçi olmasının yanında dil ve edebiyâtla da yakından alâkalanan bir ilim adamımızdı. Yazısında meseleyi çok detaylı işlediğini gördük. Okuyucularımızın da ıttılâına sunmadan geçemedik.

Mezkûr yazı:

Türkçeleşmiş Kelimeler Meselesi

Dünyada saf dil yoktur. Bütün diller birbirlerinden kelime alışveriş’inde bulunarak zenginleşmişlerdir. “Dil tasfiyesinin en çetin cephesi” başlıklı fıkramızda da bahsettiğimiz bu ilmî hakikatten, çöküş devrinin Osmanlı dilcileri gibi bugünün cahil tasfiyecileri de habersiz oldukları için, Türkçeleşmiş kelimelerin yerine mütemadiyen uydurma kelimeler ortaya atılmakta ve bu suretle zavallı Türk dili mütemadiyen baltalanmaktadır. Osmanlı dilcileri fonetik yahut semantik veyahut hem fonetik, hem semantik bakımlarından teşkil yahut mana değiştirmiş Arap ve Acem kelimelerini “Galat” (yanlış) saydıkları ve hatta bunları fesahat kaidelerine göre tashih etmek üzere birtakım “Galat” (yanlışlar) kitapları yazdıkları için bu kelimelerin nasıl türkçeleştiklerini, yâni türkçeleşme kaidelerini tetkike bile lüzum görmemişlerdir. Tanzimattan sonra Batı kültürüyle artık temasa başlamış olduğumuz halde, Avrupa dilbiliminin tekâmül ve inkişafından tamamıyle habersiz kalan Tanzimatçılar da bu lüzumu hissetmiş değillerdir. Çünkü onların nazarında Türkçeleşmiş kelime yoktur. Ancak Türkler tarafından........

© Yeni Akit