Prof. Dr. Şahin Filiz yazdı…

9 Nisan Saat 20.30’da İzmir Alsancak Han Tiyatrosu Ünal Gürel Sahnesi’nde üç yüz ikinci kez solo performansla oynanan Faust oyununu izledim. Sinema ve tiyatro oyuncusu Haydar Zorlu Sanat felsefesinde üstyapı ve altyapı adı verilen tüm yapılarda başroldeydi. Ünal Gürel Sahnesi’nin genç yıldızlarından oluşan koro, sahnedeki ışıkları bile gölgede bırakacak denli Haydar Zorlu’ya eşlik ediyordu. Sahne ışıklarının düzenlenmesi, dekorun hazırlanması ve kostümlerin seçilmesi için çok kalabalık bir ekip olması gerekir diye düşünsek de, sahne gerisinde bütün bunları yapan birkaç sanatsever insanın bulunduğunu görmek en az oyunun başarısı kadar şaşırtıcı ve takdire şayandı. Zorlu, neredeyse 30 yıldır sahnelediği Faust’u üç yüz ikinci kez oynamıştı. Kendisi, Faust ve Cumhuriyet üçlüsü, üç yüz iki kez çoğalmıştı. Bu sayıya kadar çoğalarak, zenginleşerek ve profesyonelleşerek ulaşmıştı. Faust, Zorlu ile her sahnelenişinde daha da büyüyordu. Büyüdükçe ikinci kısmında özellikle Cumhuriyet ideallerini daha görünür ve yadsınamaz bir hakikat olarak izleyiciye aktarmasını, bilmeyenlere öğretmesini, unutanlara hatırlatmasını biliyordu. İşte 9 Nisan’da Haydar Zorlu’yu, Faust’u ve Cumhuriyet üçlüsünü tam üç yüz iki kez öğrendik, hatırladık ve zihnimize kazımış olduk.

Faust oyunu hakkında kısa bir bilgi vermek iyi olur.

Faust, Johann Wolfgang von Goethe’nin (1749-1832) yaklaşık 60 yılda tamamladığı şiirsel bir yapıttır. Oyun olarak sahnelenişi şiirseldir. Dünya klasikleri arasında yer alır ve bütün yapıtlarının bir özüdür. Faust’u okuyup anlayan ya da Haydar Zorlu’nun sahnede şiirsel oyun olarak icrasını izleyen, Goethe’nin diğer yapıtlarını da anlamış olacaktır.

18 ve 19. Yüzyıllarda Faust, dönemin romantik edebiyat akımında şok etkisi yaratan “yumruk” anlamında düşünülerek yazılmıştır. Bu düşünce, Romantisizmden Klasizme geçişin başarılmasında gerçekten de yumruk etkisi yapmıştır.

Doktor Faust karakteri, şeytan Mephisto’ya karşı yenilmeyen bir insanı sembolize eder.

Antik çağın güzellik simgesi Helena ve modern çağın bilgeliğinin simgesi Faust Orta Çağ’dan Yeni Çağ’a geçişi anlamak için vazgeçilmez bir yapıttır. Mephisto, genç Gretchen olarak bilinen Margarete ile olan aşkı için Faust’a yardım eder ve bu yardımıyla onu yoldan çıkaracağını umar. Ancak Faust’u bilgi ve hakikat peşinden gitmesini engelleyecek hazlara düşüremeyecektir. Çünkü Faust aklı, bilgisi ve hakikat sevgisi (felsefe) sayesinde Mephsito’nun hazlara mahkûm edip uçuruma yuvarladığı insanlardan biri........

© Veryansın TV