menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Çocukların Dünyasında Edutainment

8 0
06.10.2025

Geçen gün İstanbul’da, çocuklarımın daha önce deneyimlediği ve ülkedeki belki de tek ‘edutainment’ (öğren-eğlen) alanı olan KidZania’nın, FutureBright iş birliğiyle gerçekleştirdiği ‘Çocukların ve Ailelerin Toplumsal Cinsiyet Algısı’ adlı çalışmayı inceledim. KidZania Genel Müdürü Ebru Timur ve ekibini öncelikle tebrik ediyorum; kendi endüstrilerini bilimsel araştırmalara açmaları son derece değerli.

Bu yazımda, KidZania İstanbul ve araştırmasının bulgularını sosyolojik bir çerçevede ele alacağım . Toplumsal cinsiyet, çocuklukta şekillenmeye başlayan sosyal rollerin, aile, eğitim ve medya gibi kurumlar aracılığıyla nasıl içselleştirildiğini anlamak açısından kritik bir kavram. Araştırma, çocukların meslek, oyun ve davranış tercihlerini cinsiyete göre biçimlendirdiğini; ailelerin ise bu kalıpları çoğu zaman farkında olmadan pekiştirdiğini ortaya koymakta. Ayrıca eğlence ve eğitimi birleştiren mekânların, toplumsal cinsiyet eşitliği açısından nasıl dönüştürücü bir rol üstlenebileceği tartışmaya açılmaktadır.

Toplumsal cinsiyet, biyolojik farklılıklardan ziyade toplumun bireylere yüklediği roller ve beklentilerle şekillenir. Bu roller çocuklukta öğrenilir; aile, okul, medya ve akran çevresi gibi etkenlerle pekiştirilir. Türkiye’de yapılan araştırmalar, çocukların meslek ve oyuncak seçimlerinde cinsiyet temelli ayrımlar yaptığını ve ebeveynlerin bu ayrımları çoğu zaman farkında olmadan desteklediğini göstermektedir. Bu bağlamda KidZania İstanbul ve FutureBright tarafından yürütülen araştırma, toplumsal cinsiyetin çocuklukta nasıl şekillendiğini anlamamıza katkı sağlamaktadır.

KURAMLAR NE DİYOR?

Toplumsal cinsiyetin nasıl öğrenildiğini açıklamak için üç temel yaklaşım öne çıkar. Sosyal öğrenme kuramı, çocukların davranışları gözlem yoluyla öğrendiğini ve çevresindeki modelleri taklit ettiğini savunur. Toplumsal inşa kuramı, cinsiyet rollerinin kültürel ve tarihsel bağlamda şekillendiğini belirtir. Sembolik etkileşimcilik ise toplumsal........

© tv100