menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Kırım, Türkiye’nin parçasıdır…

11 27
03.06.2025

Akdeniz’deki Kıbrıs adası, bizim için ne anlama geliyorsa Osmanlı ceddimizin "Siyahdeniz" dediği Karadeniz’e bakan Kırım yarımadası da aynı değerdedir. Ecdadımız, yüksek devlet adamı idrakiyle hem Akdeniz ve hem de Karadeniz’e büyük ehemmiyet vermişlerdi. "Akdeniz" derken yaptığımız tarifi, bugünkü Akdeniz’den ibaret sanmamalı. O devirlerde, Marmara’ya kadar bütün bu sular Akdeniz’di. Ege, intihar etmiş eski bir Yunan kralının isminden hareketle verilmiştir. Cennetmekân Fatih Sultan Mehmed Han, İstanbul’un fethinden sonra Kırım’ı kurtarıp, Kırım Hanlığını takviye ettikten sonra Karadeniz hâkimiyetini kurmuştu. Gedik Ahmed Paşa komutasındaki ordumuz, 1475 yılında Kırım Seferi’ne çıkarak vaki deniz muharebesiyle Kırım yarımadasını işgalci Cenevizliler kurtardı. Bundan böyle Kırım Hanlığı, Devlet-i Âli Osman’ın himâyesine alınmış oldu. "Himâye" bugünkü söyleyişle "garantörlük"tür. Payitahtın bu hamlesi, ileriye doğru sürekli hareketlilik getirecektir. Osmanlı Türkiye’si ve Çarlık Rusya’sı arasında 6 yıldır devam etmekte olan harbi bitiren 1774 Tarihli Küçükkaynarca Adlaşmasıyla Kırım, bağımsız oldu. Kırım ahalisi, Han’ı artık kendisi seçecekti. Payitaht, hâkimiyetin Ruslara geçmesindense Kırım’ın Hilafete bağlı kalarak müstakil olmasını ehven-i şer saydı. 1787 yılında Türkiye ve Rusya arasında bu mevzuda yeniden bir savaşı patlak verdi. Rusya, Kırım’ı işgal etti. Bu arada Moskova, kendi yetiştirmesi Han’ı destekledi. Rus istihbaratı, halka Moskova lehine çalışmalar yaptı. İçeride fitne de başlamıştı. 1792 tarihli Yaş Andlaşmasıyla Ruslar, -maalesef- ağırlık kazandılar. Daha beriye gelindiğinde 1853-1856 Kırım Harbi, İngiltere ve Fransa’nın da desteğiyle Rus Çarlığına karşı yapıldı. Aslında bugün olduğu gibi Kudüs ve mukaddes beldeler harbidir. Rusya, mağlup olsa bile Cenubi Kafkasları ele geçirmişti. Osmanlı Türkiye’si, galip müttefikler safındadır fakat savaş, bizim için her bakımdan ağır kayıplara yol açmıştı. Bugün Türkiye’deki Tatar Türklerinin çoğu,........

© Türkiye