Günümüz küresel ekonomisi ve siyasi yapısı, hızla değişen ve derinlemesine dönüşen bir evrim geçirmekte. Bu dönüşüm, özellikle iş dünyasının politikalardan tamamen bağımsız hareket edemeyecek hâle gelmesiyle kendisini göstermekte, otoriter rejimlerin güçlenmesi ve liberal demokratik yapıların gerilemesiyle yeni bir döneme işaret etmekte.

Kaleme aldığım 2011 yılındaki bir makalede, “Küresel liberal ekonomi ve demokrasi gerileme sürecine girmiş, otoriter yönetimlerin merkezîleşmesi hızla artmaya başlamıştır” demiştim. Bu görüş, günümüzün ekonomik ve siyasi gelişmelerini anlamanın temel anahtarlarından biri oldu desem yanlış olmaz.

Kapitalizmin çelişkileri ve kurallı ekonominin sınırları

Söz konusu makalede serbest piyasa ekonomisinin teoride çok çekici görünmesine rağmen, pratikte uygulamada yaşanan ciddi sorunlara dikkat çekmiştim. Aslında güncel mikro detaylardan kendimizi ayırıp işin özüne baktığımızda karşımıza şu gerçek çıkıyor:

Kapitalizmi kurallı ekonomi ve serbest piyasa ile test ettiğimizde, iki temel sıkıntı ortaya çıktı. Birincisi, kurallar sınırsız zenginleşmenin önüne geçmek için konulduğundan, güç odakları bu kuralların üzerinden atlayıp kendi lehlerine kullanarak adaleti yozlaştırabiliyor. Buradan hareketle, ekonomik güçlerin kendi çıkarlarını gözetmesini önlemek için konulan kuralların, zaman zaman adaletsizliğe zemin hazırladığı ortaya çıkıyor.

İkinci önemli sorun ise, aşırı mevzuat ve yasal karmaşanın, iş yapma refleksini ve esnekliği kökten zayıflatması. Aşırı mevzuat sebebiyle katma değeri artırmak ve yeni girişimler yapmak zorlaşırken, ekonomide esneklik ve yenilikçilik âdeta engelleniyor. Bu durum, büyük şirketlerin rekabet ortamına ayak uydurmak yerine politik liderlerle yakınlaşmasına yol açıyor.

Otoriterleşme ve yapısal reformların çöküşü

Tüm........

© Türkiye