İnsanların ve toplumların hayatında birden çok beşerî kurum var. Bu kurumların belli başlıları olarak ahlak, din, hukuk, bilim, ideoloji, gelenek ve görenekler, felsefe sayılabilir. Bunların hepsinin insan ve toplum hayatında bir yeri ve birbirinden nispeten faklı fonksiyonları bulunur. Ancak, insan ve toplum hayatını açıklamaya ve daha kötüsü yukarıdan aşağıya doğru tanzim etmeye yönelik olan ve bütün bu unsurlar arasında tek unsuru öne çıkaran yaklaşımlar da karşımıza çıkmaktadır. Bunlara genel olarak tek boyutlu yaklaşım adı verilebilir. Bu yaklaşımda bu beşerî unsurlardan biri öne çekilir ve diğerleri öne çekilen kurum adına inkâr edilir, baskı altına alınır veya dışlanır. Asıl tehlike bir bireyin kendi hayatında tek bir unsuru öne çıkarması ve her şeyiyle ona dayandığına inanması değildir. Böyleleri ömürleri boyunca çeşitli derslerle muhatap olur ve fiiliyatta tek boyutluluğu aşan bir hayat yaşar. Asıl problem, bu tek boyutlu yaklaşımın herkese kamu zoruyla dayatılması gereken evrensel bir gerçekliğe dayandığı anlayışında ve bunu yapmaya yönelik arayışlarda ortaya çıkar. Sosyalizm bu yaklaşımın tipik ve önemli bir örneğini teşkil eder. Bilime değer verdiğini ileri sürer ve sosyalist ideolojiyi bir çeşit bilim anlayışıyla özdeşleştirir. Bu bakışın kökleri Marx’a kadar gider. Marx’ın kendi........

© Türkiye