Sahibinden “Satılık - Kiralık”
Mustafa Nesim Sevinç
Transfer sezonu geldiğinde futbol dünyası adeta bir pazaryerine dönüşür. Telefonlar susmaz, bildirimler art arda gelir ve taraftar forumları birer savaş alanını andırır. Sosyal medyada "bomba" haberler patlarken, televizyon ekranlarında sıkça aynı ifade tekrarlanır: "X takımı, Y futbolcusunu kiraladı." Bir an durup düşünelim. "Kiralamak" ne anlama gelir? İlk bakışta masum görünen bu kelime, üzerinde biraz durulduğunda tuhaf bir çağrışım yaratır. Araba, yazlık ev veya bir alet kiralanabilir... Peki ya bir insan? Gündelik hayatta hiç kimse bir arkadaşına, "Sendeki insanı bir sezonluğuna kiralayabilir miyim?" demez, çünkü bu kulağa delice gelir. Ancak milyonlarca dolarlık devasa bir endüstri, insanları "kiralamak" üzerine kurulu ve biz bu durumu, bu dili sorgusuz sualsiz benimsemiş durumdayız. Bu ifade, akla doğrudan mülkiyet ve hatta kölelik çağrışımlarını getirdiği için üzerinde durulmayı hak etmektedir. Sorun yalnızca kelimede değil, onun ardında yatan zihniyette ve nesneleştirici bakış açısındadır.
Aslında bir sporcu için "kiralık" dendiğinde, kanlı canlı bir profesyonel adeta bir eşya rafına konulmuş olur. Bu dil, oyuncuyu kulübün hedefleri için kullandığı geçici bir "aparat" haline getirir. Transfer haberlerindeki ifadeler ise bu durumu trajikomik bir hale sokar. "Kiralama opsiyonlu" dendiğinde aslında, "Beğenirsek tapusunu da alırız, beğenmezsek sezon sonu iade ederiz" denmiş olur. "Satın alma zorunluluğuyla kiralandı" ifadesi ise bir nevi "görücü usulü zorunlu evlilik" gibidir: "Bir sezon birlikte takılın, sonra nikâhı basacağız, kaçış yok." Kim kendini bir "emanet mal", "geçici çözüm" veya "deneme sürümü" gibi hissetmek ister? Bu dil, oyuncunun psikolojisini, bir yere ait olma duygusunu ve motivasyonunu doğrudan etkiler. Oysa yapılan işlemin resmi ve insani adı son derece açıktır: "geçici iş sözleşmesi." Futbolcu, becerisini ve alın terini belirli bir süre için başka bir kulübe sunan bir emekçidir. Bu bir iş ilişkisidir, emlakçılık değil.
Daha da tuhafı, "satın aldı" ifadesidir. Bir........
© Tigris Haber
