Medine’de Osmanlı Medreseleri

Mehmet Akif Erdoğru

Osmanlı idaresi, Hz. Muhammed’in kabir ve mescidinin (Ravza) burada olmasından dolayı Medine şehrine özel bir önem verdi. Şehrin su ihtiyacı sağlanmaya çalışıldı (Aynzerka suyu); Bedevi ve eşkıya saldırılarına karşı şehri ve Ravza’yı korumak için askeri teşkilatlar kuruldu; hacıların sağlığını korumak amacıyla hastaneler inşa edildi; şehrin iaşesi için un ve buğday sevkiyatı yapıldı. Mescit-i Nebevi’nin tüm ihtiyaçları karşılandı. Çeşitli işleri yapmakla görevli çok sayıda resmi personel atandı. Medine kalesi, ribatlar ve değirmenler korumaya alındı. Her yıl Medine’nin ileri gelenlerine surreler gönderildi. Hicaz Demiryolu hattı Medine’ye kadar ulaştırıldı. Osmanlıların Medine’ye hizmetleri ayrı bir araştırma konusudur. Bu yazımda sadece Medine’deki Osmanlı medreselerinden söz edeceğim.

Osmanlılardan önce Medine’de Eyyubiler ve Memlüklular devrinde İslami ilimleri okutmak amacıyla medreseler açıldı ama bunların hiçbiri İslam dünyası açısından Osmanlı medreseleri kadar etkili olmadı. 1892 tarihli bir sayıma göre medreselerden sadece on yedisi ( Rüstemiyye, Hasekiyye, Şifa, Karabaş, Sakızlı, Köprülü, Beşir Ağa, Hamidiye ve Mahmudiye) ayakta kalabilmişti. Eyyubilerin Şihabiye medresesi ile 1815 yılında Osmanlı idaresi tarafından tamir ettirilmesine........

© tarihistan.org