Diğer

23 Mayıs 2024

Yürürlüğe konmak üzere olan yeni “Maarif Modeli”, eğitimde uzun yıllar önce kavranmış olan gerçeklerle çeliştiği, din ağırlıklı bir eğitimi ön plana aldığı için endişe vericidir. Proje, bu kaygımızı çoğaltan örneklerle doludur.

5 inci sınıftan 12.ci sınıfa kadar her yıl, Peygamberimizin Hayatı, Kur’an-ı Kerim, Din Kültürü ve Ahlak başlıkları altında din ağırlıklı bir eğitim uygulamanın amacı nedir?

Demokrasiye, insan haklarına, ifade özgürlüğüne, hukukun bağlayıcılığına önem verilmesinin gerekliliği projenin neresinde doğru dürüst anlatılmıştır?

Evrim Nazariyesi, dini kaynaklarla çeliştiği için mi yer almamıştır? Dini kaynaklarla uyuşmayan unsurlara yer verilmemeli midir?

Yapılması istenenin doğru olmadığını anlatmanın yollarını bulmamız gerekir.

***

Liz Behmoaras’ın “Kimsin Jak Samanon?” başlıklı (Sel Yayınları) bir yapıtı var. Bu eserin 11’inci sayfasında yazarın büyükbabasının babası Hayım Samanon ile eşinin fotoğrafları yer almaktadır: 1870-80 yılları arasında çekilmiş bu fotoğrafta şalvarı andıran bir kıyafete bürünmüş Hayım Efendi oturmuş, eşi ise ayakta kameraya bakmaktadırlar.

Hayım Efendi’nin oğlu Jak Samanon, babası gibi din eğitimi ağır basan bir okula değil, laik müfredatlı bir okula, Alyans okuluna gitmiş, ardından da Galatasaray ve Hukuk Fakültesinde okumuştu. Eşi Eliza da Alyans okulunda eğitilmişti.

Jak’ın kızı Adel’in 1921’de evlendiği gencin annesiyle babası Sümbül ve Avram Anavi, Alman eğitimi almışlardı; Sümbül, Alyans’ta da okumuştu: Kitabın 29’uncu sayfasında yer aldıkları fotoğrafta her ikisi de Avrupa tarzı giyinmişlerdir ve yan yana oturmaktadırlar.

Bu iki resim arasındaki fark, değişen modaya ayak uydurmaktan daha önemli bir olguyu yansıtmaktadır: Hayım Efendi’nin yaşamı sırasında bir reform gerçekleşmiştir: O zamana kadar İberik yarımadası kökenli Osmanlı Yahudileri - Avrupa’nın değişik bölgelerinde yaşayan Sefarad soydaşları gibi din ağırlıklı bir eğitim görmüşlerken, 1860 da Yahudilerin kültürel, sosyal vb. gelişmelerini sağlamanın yolunun din ağırlıklı değil, zamanın gelişmiş Avrupa devletlerinin okullarınkine benzeyen müfredatlı bir eğitim görmek olduğunu kavrayan cemaat önderleri, Paris’te Alliance Israelite Universelle adlı bir kurum oluşturmuşlardı. Bu kurum -Ortadoğu, Avrupa ve Kuzey Afrika’da vb. yer alan- birçok kentte, ders programları din ağırlıklı olmayan,........

© T24