Diğer

17 Ocak 2025

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre holdingler, bankalar, sigorta şirketleri, telefon şirketleri, birçok inşaat firması, TV kanalları, uçak şirketleri vs., kurumlar vergisi mükellefidir. O kadar çok kurum var ki isimleri ile faaliyetlerini yazmaya kalksak günlerimizi alır. Yani İstanbul’da gördüğünüz devasa binalar, holdingler, bankalar, yerli-yabancı firmaların çoğu vs. hemen hemen hepsi kurumlar vergisi mükellefidir ki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası da bu verginin mükellefidir.

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın verilerine göre Aralık 2024 itibariyle faal kurumlar vergisi mükellef sayısı 1 milyon 191 bin 375’tir.

Aralık 2024 itibariyle kurumlar vergisi mükellef sayısının en fazla olduğu il 435 bin 551 ile İstanbul, en az olduğu il ise 339 ile Ardahan olmuştur.

Aşağıdaki tabloda iller itibariyle kurumlar vergisi mükellef sayılarını görebilirsiniz.

İller itibariyle kurumlar vergisi açısından tahakkuk ve tahsilat tutarları aşağıdaki tabloda verilmiştir. İstanbul’da 2024 yılında 604 milyar lira kurumlar vergisi tahakkuk olmuş 548 milyarı ise tahsil edilmiş, tahsilatın tahakkuka oranı ise yaklaşık yüzde 90,8 olarak gerçekleşmiştir. Yine İstanbul’da 435 bin 551 kurumlar vergisi bulunmakla birlikte mükellef başına en yüksek kurumlar vergisi tahsilatı mükellef başına 1 milyon 259 bin lira ile İstanbul’da gerçekleşmiştir.

İzmir’de 73 bin 69 kurumlar vergisi mükellefi bulunmakta, 2024 yılında tahakkuk eden kurumlar vergisi tutarı 46 milyar 485 milyon lira, tahsil edilen ise 37 milyar 318 milyon liradır. Tahsilatın tahakkuka oranı ise yaklaşık yüzde 80,3 olarak gerçekleşmiştir. İzmir’de mükellef başına tahsilat tutarı ise 510 bin lira olmuştur.

Ankara’da 120 bin 926 kurumlar vergisi mükellefi bulunmakta, 2024 yılında tahakkuk eden kurumlar vergisi tutarı 126 milyar 254 milyon lira, tahsil edilen ise 110 milyar 579 milyon liradır. Tahsilatın tahakkuka oranı ise yaklaşık yüzde 87,6 olarak gerçekleşmiştir. Ankara’da mükellef başına tahsilat tutarı ise 914 bin lira olmuştur.

Diğer iller için aşağıdaki tabloya bakabilirsiniz.

Bu kadar devasa holding, bankalar gibi kurumların gelirlerinden alınacak vergilerin tüm ülkeyi ihya edeceği düşünülebilir ama kazın ayağı pek de öyle değil. Kurumlar vergisi, kurum kazancı üzerinden 2024 yılı için yüzde 25 oranında uygulandı. Ancak 6361 sayılı Kanun kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketleri için ise yüzde 30’dur. Yani iki farklı oran uygulanmaktadır. Bu oranlar son dönemde sıklıkla değiştirildi.

Kurumlar vergisi oranları son yıllarda hep farklı olarak uygulandı. Aşağıdaki tabloda 2017 ve sonrası dönemler için kurumlar vergisi oranları bulunmaktadır.

Böylece son iki yıldır banka, finans ve sigorta şirketleri için daha yüksek oran uygulanmaktadır. 2025 yılında da aynı şekilde uygulanacak. Peki vergi oranı artışı vergi hasılatını artıracak mı ya da kurumlar vergisinden elde edilen hasılatın toplam vergi gelirleri içindeki payını........

© T24