Diğer

12 Temmuz 2025

Bu yıl Birleşmiş Milletler’in (BM) kuruluşunun 80. yılı. 25 Nisan-26 Haziran 1945 tarihleri arasındaki San Francisco Konferansı sonunda imzalanan BM Antlaşması’nın 24 Ekim 1945 tarihinde yürürlüğe girmesiyle BM resmen kurulmuş oldu. Anılan tarihten bu yana da her 24 Ekim tüm dünyada Birleşmiş Milletler günü olarak tanınıyor.

San Francisco’da bir araya gelen 51 ülkenin temsilcileri BM Antlaşması’nı kaleme alırken yeni kurulacak örgütün amaçlarını, “uluslararası barış ve güvenliği sağlamak”, “ülkeler arasında dostane ilişkiler kurmak”, “insan haklarını ve temel özgürlükleri teşvik etmek” ve “sosyal ve ekonomik kalkınmayı desteklemek” olarak belirlemişlerdi. 80 yılın ardından BM’nin bu amaçlara ulaşmada ne kadar başarılı olduğu her zamankinden daha fazla tartışılır hale geldi. Ukrayna-Rusya savaşındaki pasifliği, Gazze’deki katliama seyirci kalması nedenleriyle uğradığı itibar kaybı sanki yetmezmiş gibi, şimdi de Trump’ın başkanlığındaki ABD, tabiri caizse uzun süredir hasta yatağındaki BM’nin tabutuna son çiviyi çakmaya hazırlanıyor. Bu açıdan önümüzdeki 80. Genel Kurul Toplantısı, örgüt için varoluşsal bir önem taşıyor.

Trump çok taraflı diplomasiye hiçbir zaman sıcak bakmadı. Göreve geldiği gün imzaladığı 100’ün üzerindeki başkanlık kararlarından biri de, Amerika’nın uluslararası örgütlere yaptığı katkı payı ödemelerinin durdurularak ABD’nin taraf olduğu 1500’e yakın uluslararası anlaşma ve üyesi bulunduğu 200 civarındaki uluslararası örgütle ilişkilerinin gözden geçirilmesine ilişkindi. Trump, bu değerlendirme sürecinin sona ermesini beklemeden ABD’yi Paris İklim Antlaşması’ndan, İnsan Hakları Konseyi’nden ve Dünya Sağlık Örgütü’nden çıkardı. ABD yakında Doğu Avrupa ve Orta Asya Ofisine İstanbul’da ev sahipliği yaptığımız BM Dünya Nüfus Fonu’ndan (UNFPA) ve geçmişte bir ara çıkıp sonra geri girdiği........

© T24