menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Uzaylılar, "yapay zekâ"lı varlıklar olabilir mi?

29 6
30.03.2025

Diğer

T24 Haftalık Yazarı

30 Mart 2025

1950'li yılların başı; İtalyan bilim insanı Enrico Fermi, New Mexico'daki Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'nda fizikçi meslektaşları ile sohbet ediyor ve konu uzaylı varlıkların var olup olmadığı üzerinden ilerlerken Fermi arkadaşlarına dönerek soruyor: "Öyleyse neredeler? Neden onları görmüyoruz?"

Ve bu soru, bugün "Fermi Paradoksu" olarak biliniyor.

Paradoks, tanım olarak görünüşte doğru olan bir ifadenin aynı zamanda kendisi ile bir çelişki oluşturmasına deniyor.

Fermi Paradoksu'nu ise şu şekilde özetleyebiliriz: Dünya üzerinde var olan akıllı yaşam (ki onlar biz oluyoruz), içinde yer aldığı Samanyolu Galaksi'sinin yaşından çok daha kısa bir sürede evrimleşmiştir. Öte yandan Dünya benzeri milyarlarca gezegen barındıran bu galakside başka akıllı uygarlıkların varlığına ilişkin bir işaretin olmaması bir çelişkidir. Samanyolu Galaksi'sinde çok fazla uygarlığın gelişmiş olması ve bunların galaksinin her köşesine ulaşmış olmaları beklenir.

Peki, neden biz onlara ilişkin bir ize veya bir kanıta rastlayamıyoruz?

Yanıtlar muhtelif; ama hiçbiri doyurucu bir açıklama getiremiyor.

Uzun zamandır sürdürülen ve Dünya dışı akıllı yaşam arayışı olarak bilinen SETI programı, uzaylıları dinlemek için radyo teleskopları kullanıyor. Bizimki gibi çok geniş bir galakside, çok sayıda akıllı yaşam olmadıkça teleskopları doğru bir istasyona yöneltmek çok kolay olmadığı gibi anlamlı bir sinyale rastlama olasılığı da çok çok düşük. Nitekim bir uzaylı varlığına işaret eden bir kanıta da ulaşılabilmiş değil.

Bazı bilim insanları uzaylı sinyallerin yokluğunu "büyük filtre" ile açıklamaya çalışıyorlar. Biliyorsunuz "büyük filtre", bir evrimsel darboğazdır ve bunu geçemeyen uygarlıklar bu engelde yok olurlar. Böyle bir engel varsa, bu bizim için de geçerlidir; ya........

© T24