Diğer

10 Nisan 2024

CHP'nin şaşırtıcı olarak yorumlanan başarısını gördüğümüz 2024 mahalli yönetim seçimlerine yönelik bazı notlarımızı birkaç yazıda aktarmak istiyoruz. Bu yazıda sadece, YSK verilerinden hareketle, mahalli seçimlerdeki "kırsal bölge" boyutuna değinmek istiyoruz.

14 Mayıs seçimleri arkasından yayımladığımız analizde, "tek ve çift sandıklı yerlerin" 2,3 milyon oy farkı yaratarak, Erdoğan'ın Cumhurbaşkanı seçilmesinde etkili olan faktörlerden birisi olduğunu ortaya koymuştuk. 2024 Belediye seçimlerinde ise bu etki AKP ya da Erdoğan için çalışamadı. Bunun nedenlerini bu yazıda anlatacağız.

Arkadan gelen yazılarda, VERİYE DAYALI başka tespitlerimiz de olacak. Başlayalım...

YSK "açık veri" sayfasındaki 8 Nisan 23.00 itibariyle gösterilen verilerden bakarsak, seçim sonuçları aşağıdaki tabloda verilen şekilde yani il il kayıtlı seçmen sayısı 61.430.886 olarak gerçekleşmiş. 10 ay önceki 2023 genel seçimi ile (yurti çinde 60.771.236) kıyaslandığında, 659.650 kişi artmış gözüküyor. Bu sayının içinde 1 milyon 32 bin 610 ilk defa oy kullanacak genç bulunuyor (demek ki 350 bin kadar vefat var).

Aşağıdaki tabloda ilk sütunda 28 Mayıs 2023 seçimlerindeki kayıtlı seçmen sayısı var. İkinci kolonda 2024 büyükşehir belediyesi seçimlerinde 30 ildeki kayıtlı seçmen sayısı bulunuyor. Üçüncü kolon ise geri kalan 51 büyükşehir olmayan ildeki il genel meclis seçimlerine kayıtlı seçmen sayısını veriyor. Sarı kolon anlamlı bir veri olduğu için ayırdık ama aslında üçüncü kolondaki sayıların içinde mevcut.

Dolayısıyla il il kayıtlı toplam seçmen sayısı beşinci kolonda yer alıyor. Altıncı kolonda 28 Mayıs 2024 Cumhurbaşkanlığı Seçimi'nden bugüne kadar geçen 10 aylık sürede artan seçmen farkını il il görüyorsunuz. Şimdi bu tablodan birkaç konuya işaret edelim.

Sarı kolon önemli, dedik. Ama bunu anlatmadan önce çoğu kişinin bilmediği bir konuya açıklık getirelim.

2005 tarihli 5393 sayılı belediye kanuna bakarsanız, belediye kurulması için bir yerleşim alanında minimum 5.000 kişi yaşıyor olması gerekli:

"Köylerin veya muhtelif köy kısımlarının birleşerek belediye kurabilmeleri için meskun sahalarının, merkez kabul edilecek yerleşim yerinin meskun sahasına azami 5.000 metre mesafede bulunması ve nüfusları toplamının 5.000 ve üzerinde olması gerekir."

Sarı ile işaretli bölgelerde yaşayan 3.664.132 kayıtlı seçmen -ki çoğunluğu tek ve iki sandıklı bölgeler yazımızdaki yerlerle eşleşebiliyor- belediyelere bağlı olmadıkları için, belediye başkanları ve belediye meclisleri için oy kullanmıyor.

31 Mart 2024 mahalli yönetim seçiminde 30 büyükşehirdeki seçmenler il, ilçe belediye meclisleri için oy kullanırken, 51 büyükşehir olmayan illerde yaşayanlar, ilçe belediye meclisi ve il genel meclisi için oy kullandı. Bunun nedeni ise il genel meclisinin bağlı olduğu il özel idarelerinin,........

© T24