Diğer

18 Temmuz 2024

2024 Haziran ayı merkezi yönetim bütçe gerçekleşmeleri açıklandı. Bütçe giderleri 866,5 milyar TL olurken bütçe gelirleri 591,2 milyar TL olarak gerçekleşti. Haziran ayı bütçe açığı 275,3 milyar TL, ilk altı aylık bütçe açığı da kümülatif olarak 747,2 milyar TL'ye ulaştı. Bütçe haziran ayında faiz dışı fazlaya geçemedi.

Geçen yıl bütçe açığının GSYH'ye oranı yüzde 5,4 olarak gerçekleşti ve bu oran son 20 yılın en yüksek bütçe açığı/GSYH oranıydı. 2024 yılı için bütçe açığı/GSYH OVP'de yüzde 6,4 olarak öngörüldü, ancak yüzde 4'e kadar gerileyebileceğini tahmin ediyorum. Çünkü geçen yılın ilk altı ayıyla karşılaştırıldığında bütçe giderlerinde azalış trendi düşük olsa da bütçe gelir performansı daha iyi durumda. Aşağıda yer alan ve HMB'nin sitesinden aldığım grafikten de bu durumu görebilirsiniz.

Tabii GSYH öngörülen düzeyde kalırsa. Sonuçta bu bir oran, payda kısmı küçülürse oran daha büyük olacaktır. Bütçe açığının üçte biri borç faiz giderlerinden oluşuyor. O nedenle faiz dışı açığa da dikkat etmek gerek. Faiz dışı açık, faiz giderlerinin ulaştığı boyutu göstermesi açısından önemli bir veri. Haziran ayında 99,3 milyar TL ile oldukça yüksek düzeylerde seyrediyor. Bu tutar haziran ayı vergi gelirlerinin beşte biri.

Gelirler, geçen ayki gibi yüksek seyretmedi.

Mayıs ayında kurumlar vergisi beyanı ve kurumlar geçici vergi nedeniyle vergi gelirlerinde çok önemli bir yükseliş olmuştu. Yine de haziran ayında vergi gelirlerindeki artış oranı yüzde 100,5 oldu.

Ancak her verginin gelirindeki artış oranı yüzde 100 değil, daha da fazla. Yüzde 71,60 olarak TÜİK tarafından açıklanan enflasyondan daha da yüksek oranda vergi geliri tahsilatı var.

Örneğin kişisel gelir vergisi hasılatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 127 artarken, dahilde alınan KDV hasılatı yüzde 247, akaryakıt üzerinden alınan ÖTV hasılatı ise yüzde 327 oranında artmış durumda (değerli meslektaşım Prof. Dr. Murat Batı şu yazısında vergi gelirlerinde gerçekleşmeleri özetledi.). Zaten KDV ve ÖTV gibi dolaylı vergilerin hasılatı bir aylık vergi gelirlerinin yarısını oluşturdu bile (her zamanki gibi).

Giderler, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 93,7 artış gösterdi.

Kamunun en önemli giderlerinden olan personel giderlerinde geçen aya göre önemli bir değişiklik yok. Temmuz ayında da kısmi bir artış olur, kısmi diyorum çünkü kamuda temmuz maaş zammı oranı yüzde 19,73'te kaldı. Kamu personeli bu zamla beraber enflasyona açık bir farkla yenilirken, bütçenin gider tarafına çok hafif bir yük gelecek.

Giderlerin en geniş hacimlisi olan cari........

© T24