Diğer

10 Ekim 2025

Bütçeler, belli bir dönemdeki kamu harcamalarını ve bu harcamaların finansmanını gösteren ve aynı zamanda ileriye yönelik tahminleri ve politikaları içeren mali, ekonomik ve hukuki belgelerdir.

Yürütme organı, bütçe hakkı gereği parlamentodan önceden onay ve izin almadan hiçbir kamu harcamasını yapamaz, gelir de toplayamaz. O nedenle Yürütme, Yasama’dan “icraatını” gerçekleştirebilmede kullanacağı kaynaklar için izin almak durumunda.

Aksi durumda izin yoksa güven oyu alamamış, halkın temsilcileri o yıl kamu hizmetlerinin sunulması ya da gelirin toplanmasına onay vermemiştir. Bu durumda bütçe çıkmaza girer. Bütçesi olmayan bir hükümette para yoksa icraat da olmayacağından, kamu hizmetlerini gerçekleştiremez.

Bütçenin tanımı, bütçe hakkı ya da bütçe çıkmazı hakkında genel söylem bu şekilde olsa da her ülkenin bütçe sisteminin işleyişi, hatta mali yıl başlangıçları bile farklıdır.

Bir hafta önce federal hükümeti “kapanan” ABD’de mali yıl 1 Ekim’de başlıyor. Dolayısıyla 30 Eylül’de gün sonunda bir önceki mali yıl (2025) sona ereceği, artık bir önceki yılın bütçesini kullanma imkanı kalmayacağı için, 1 Ekim’de uygulanmaya başlayacak yeni bütçenin tüm prosedürünün tamamlanmış olması gerekirdi.

ABD’de yasama yetkisi, iki meclisli Kongre’dedir ve toplam 535 üyeden oluşur. Üyelerin 435’i Temsilciler Meclisinde temsilci, 100’ü de Senato’da senatördür.

Kongre’de, bizdeki 5018 sayılı yasa gibi bir Kamu Mali Yönetimi yasası gereği her yıl ödenekler Yasama’dan geçer, her iki meclisçe kabul edilen finansman tasarıları imzalanmak üzere Başkan'a sunulur.

Ancak bu yıl böyle olmadı. Kapanma “geliyorum” dedi.

Kongrede üyeler birkaç “bağımsız” dışında genellikle Cumhuriyetçi ve Demokrat üyelerden oluşuyor. Kongre’nin hem Temsilciler Meclisi hem de Senato tarafında Cumhuriyetçiler çoğunlukta olsa da, bütçe tasarısının Senato'dan geçmesi için ihtiyaç duyulan oy sayısı 60. Ve Cumhuriyetçilerin desteklediği bütçe tasarısı için bu oy çıkmadı.

ABD’de hükümetin “kapanma” sorununa yol açan bütçe çıkmazı burada kendini gösterdi. Bütçe üzerinde neden........

© T24