Diğer

12 Ağustos 2024

Geçen haftaki yazımda KONDA’da geliştirdiğimiz “hayat tarzları kümelerinden” ve “muhafazakâr modernler”, “endişeli modernler” tanımlamaları üzerinden toplumsal değişimi analiz etmeye çalışmıştım.

Modelde 11 gündelik hayat alanında (giyim, alışveriş, tatil, eğlence, medya takibi, vb.) alışkanlıklar, eylem ve tercihler üzerinden “modern” tanımı kullanılmıştı.

Araştırmanın genel bulgularından birisi, bu tanım çerçevesinde 2008 itibarıyla toplumun üçte birinin modern tanımı içinde olabileceğiydi. Bugün ise modern tanımı içinde değerlendirebileceğimiz yetişkin nüfus yüzde 45’e yaklaşmış durumda. O günkü bu üçte birlik kesim elbette homojen değildi. Değerleri, algı ve beklentileri, korkuları üzerinden bakıldığında bu üçte birlik modern kesim kendi içinde de “endişeli modernler”, “mazbut modernler”, “muhafazakâr modernler” olarak üç ayrı kümeye ayrışıyordu.

Endişeli modernler ve muhafazakâr modernler üzerine sıkça konuşulmakla, atıfta bulunulmakla beraber “mazbut modernler” üzerine şimdilerde daha az konuşuluyor ve hatta bu kümedeki zihni ve pratik değişim ıskalanıyor.

Geçen hafta katıldığım 3’üncü Marmara Adası Edebiyat Günleri etkinliklerinin katılımcılarına dair gözlemlerim hem mazbut modern olarak adlandırdığımız kümenin ağırlığını hem de toplumsal değişime dair dinamikleri ıskaladığımızı bir kez daha anımsattı bana.

Oya Baydar öncülüğünde adalı sivil toplum kuruluşlarının organizasyonuyla üç gün süren Marmara Adası Edebiyat Günleri’nde bu yıl açılışı Zülfü Livaneli yaptı. Başar Başarır, Deniz Yüce Başarır, Feride Çiçekoğlu, Gül İrepoğlu, Kemal Varol, Murat Gülsoy, Şebnem İşigüzel, Yavuz Ekinci gibi yazarların katıldığı şenlikte yazarlar okurlarıyla buluştu.

Çoğu zaman İstanbul’da bizler umutsuzluğu çoğaltan ilişkilere, sohbetlere sıkışmış durumdayız. Halbuki sayıca çok büyük gibi görünmese de değişimin dinamiklerini barındıran kümeler hem siyaset hem de İstanbul dışında hiç de azımsanacak boyutlarda değil. Nitekim yerel seçim sonuçlarından oluşan harita ve muhalefetin kazandığı yerlerin yaygınlaşması bu dinamizmi gösteriyor. Yerel seçimdeki değişim yalnızca CHP aday ve kampanyaları nedeniyle değil aynı zamanda bu dinamiklerin sonucu da bir bakıma.

Katılımcıları izlerken sıkça yaşadığım duyguya tekrar kapıldım. Yaşı ellinin üzerindeki katılımcıların çok büyük kısmı ömürleri boyunca siyasete yakın durmuş, neredeyse siyasi umutlarını hiç yaşayamamış ama kaybetmemiş de insanlar. Hepsinin burunlarının direği hala memleketin geleceği için sızlıyor.

Gözlediğim insanların büyük kısmı bizim modeldeki mazbut modernler olarak tanımladığımız kümenin insanlarıydı.

Kim bu mazbut modernler derseniz, modeli geliştirdiğimiz 2008’deki bulgu ve tanımlarla bugünkü gözlemleri birleştirerek şöyle özetlemek mümkün.

Fikirleri açısından modern ve özgürlükçü olan........

© T24