Diğer

20 Mart 2024

Başlıktaki basit soruyu, Prof. Mustafa Aydın geçen hafta uluslararası İlişkiler öğrencilerinin izlediği bir panelde sordu. Soru tabii öğrencilere yönelikti.

Benim gibi yıllardır Türk - Amerikan ilişkilerini izleyen bir gazeteci için yanıtını jet hızıyla vermem gereken bir soru. İtiraf etmem gerekirse, cevabı düşünürken bir miktar tereddüt ettim.

Doğru cevap; sıfır.

Türkiye'de Amerikan üssü yok; NATO üssü var.

Benim bile tereddüt etmem ise, Türkiye'de sanki birden çok Amerikan üssü var, ve bu üslerde Amerikalılar istediği gibi at koşturuyor; pardon istediği gibi uçakları indiriyor, kaldırıyor, gibi bir algı var. Bu algıdan benim gibi işin içinde olan bir gazeteci bile etkilenebiliyor.

Hatırlayın, Gazze savaşının başında İncirlik ve Malatya'daki Kürecik üssüne protestocular akın etmişti.

Global Akademi tarafından düzenlenen panelde konuşan bir başka hocamız, Prof. Serhat Güvenç, 100 yıllık cumhuriyetin 70 yıldan fazla bölümünde NATO üyesi olan Türkiye'nin nasıl oluyor da hâlâ kendini İttifak'ın bir parçası olarak göremediğinin garipliğine işaret etti. Daha geçtiğimiz Kasım ayında Deniz Kuvvetleri Komutanı "Karadeniz'de NATO'yu istemiyoruz" dedi.

NATO dediğin biziz; Türkiye'nin olurunu vermediği hiçbir şey NATO'da gerçekleşemez.

Deniz Kuvvetleri Komutanı, Amerikan savaş gemilerini Karadeniz'de görmek istemediğini ifade etmek istedi tabii de, ABD'yi belki de doğdudan hedef almak istemediği için NATO dedi.

Türkiye'de NATO eşittir ABD algısı var. Amerikan karşıtlığı NATO karşıtlığına dönüşüyor. Ancak devlet katındaki aklı başındakiler NATO'nun koruyucu zırhının özellikle de Rusya'ya karşı Türkiye için ne kadar önem taşıdığının farkındalar. Ama özellikle iç politik saiklerle farkında değilmiş gibi davrandıkça, NATO içindeki konumumuzu zayıflatıyoruz.

Bu durumda, başkaları da sanki Türkiye NATO üyesi değilmiş gibi konuşmaya başlıyor. NATO'nun görece yeni üyelerinden denize kıyısı bile olmayan Macaristan, "Biz NATO" olarak diye Türklere nutuk atmaya kalkışabiliyor. Allah'tan Serhat Hoca gibi alttan almayıp, "NATO'nun kara gücüne kaç tane yüksek hazırlık seviyeli kolordu ile katkı yapıyorsun? NATO'nun kaç deniz görev kuvvetine gemi veriyorsun" diye ağzının payını verecek bilgi sahibi uzmanlar var.

Ukrayna savaşının başından itibaren Türkiye doğru bir karar alarak, Montreux Sözleşmesi'nin savaşla ilgili maddelerini yürürlüğe koydu. Boğazları Rus donanmasına kapattı. Hatta, Karadeniz filosuna ait gemilerin savaş başladıktan sonra bağlı oldukları limanlara dönme hakkı olmasına karşın, bu hakkı Rusya'ya tanımadı. Yani aslında Montreux'nün ilgili maddesini fazlasıyla esneterek, kendisine tanınan yetki sınırını aşarak kullandı. Benzer şekilde; kıyıdaş olmayan........

© T24