Diğer

20 Mart 2024

İyice yaklaşan yerel seçimler öncesi çoğu belediye başkan adayının vaatlerinin önemli bir kısmının iyice fakirleşen halka daha çok sosyal yardım yapmak üzerine kurgulandığı anlaşılıyor.

Geçen gün Ankara'da iktidar bloğu adayının her emekliye aylık 5 bin TL para yardımı vaadi gözüme çarptı.

Siyasi iktidarın kendisi emeklilerin büyük çoğunluğuna asgari ücreti bile çok görüp vermezken, kendi belediye başkan adaylarının belediye bütçesinden emeklilere bol keseden para yardımı vaadi traji-komik bir çelişki tabii.

Merkezi idarenin koskoca devlet bütçesinden veremediği parayı bir belediye kendi sınırlı bütçesinden verecekmiş!

Realist olmadığı çok belli. Ama siyasette dilin kemiği ve vaatlerin realistliği yok.

Ama konumuz bu değil.

Konumuz son yıllardaki fahiş zamlar ve ekonomik çöküntü sonucu iyice fakirleşen halka sosyal yardım yapmanın hukuken belediyelerin asli ve öncelikli görevi olup olmadığı.

Belediyelerin zorunlu ve seçimlik (ihtiyari) görevleri Belediye Kanununda sayma yoluyla belirlenmiş (m.14). Bunlardan hangilerinin büyükşehir belediyelerinin alanına gireceği ise Büyükşehir Belediye Kanununda ayrıca belirtilmiş.

Zorunlu görevlere bakıldığında, öncelik imar, içme suyu, kanalizasyon gibi kentsel altyapı, şehir içi ulaşım, çevre, temizlik, katı atık, park ve spor alanları ve zabıta hizmetlerine verilmekle birlikte; konut, sosyal hizmet ve yardım, meslek kazandırma, öğrenci yurdu yapımı, ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi de zorunlu görevler arasında sayılmış.

Seçimlik (ihtiyari) hizmetler olarak ise sağlık tesisleri ve okul binaları, mabet yerleri yapımı ve onarımı ve kültür varlıklarının bakım ve restorasyonu gibi hizmetler sayılmış.

Kanunun anılan hükmünde belediyelerin görevleri hakkında iki önemli şart konulmuş:

İlki, belediyeler bu sayılan görevleri ancak "mahalli müşterek ihtiyaç" olması halinde yürütebiliyor. Bunun anlamı ise bu görevler merkezi idarenin alanına giriyorsa, yani ulusal hizmet niteliğinde ise belediyeler değil merkezi hükümet tarafından yürütülecek.

Aslında bu kriteri doğrudan Anayasa da öngörmüş (m.127).

İkinci şart ise belediyelerin bu görevlerde öncelik sırasını "mali durum" ve "hizmetin ivediliğine" göre belirlemek zorunda olması.

Yani zorunlu görevlerin kendi içindeki yerine getirilme sırası bu üç kritere göre belirlenecek:

Merkezi idarenin/hükümetin görev tanımına girip girmemesi.

Belediyenin mali durumunun cevaz verip vermemesi.

Hizmetin yerel hizmet bakımından........

© T24