Dün, Cumhuriyet’in 102’nci yılını idrak ettik. Eskiden milli bayramlar için “idrak ettik ve kutladık” denirdi. Gerçekte ne herkes idrak eder ne de kutlardı. İdrak, bir şeyi temelinden anlama, ruhunu kavrama demektir. Cumhuriyet sözcüğünün düz anlamı, ülkeyi yönetenler, yetkiyi cumhurdan yani milletten alır demektir. Bu tanıma göre cumhuriyet ile demokrasi eş anlamlıdır. Avrupa’daki “turistik” krallıkları lütfen monarşi diye tasnif etmeyin. Onlar, gerçekte birer demokratik cumhuriyettir. Cumhuriyet, hukukun (Rule of Law), salt demokrasi, çoğunluğun hakimiyetidir (Rule of Majority). Bu ikili “denetle ve dengele” mekanizmasının esasıdır. ABD’nin kurucu babaları, inşa ettikleri devlet için “Bu bir cumhuriyettir, demokrasi değildir” (This is a republic, not a democracy) demiştir. Bu, ABD Anayasası’nın değişmez özellikleri var; çoğunluk istese de bu değerler değiştirilemez anlamına gelen bir nitelemedir. Türkiye Cumhuriyeti de özellikleri olan bir cumhuriyettir. Cumhuriyeti idrak, bunları anlamak ve içselleştirmektir. 29 Ekim 1923’te Sultanlık ilga edilmiştir. Osmanlı sultanları, pek bir kıymeti harbiyesi olmasa da aynı zamanda halife idi.........

© Sözcü