Yılın ilk on ayında ise açık 1 trilyon 440 milyar liraya ulaşarak, bütçenin her geçen ay daha fazla finansman ihtiyacı doğurduğu bir tabloyu gözler önüne serdi.
Bu durum, seçim sonrası mali disipline dönüş yerine kamusal açığın yapısal hale geldiğine işaret ederken, bütçe açığının finansmanı için borçlanma yükünün ve faiz giderlerinin hızla arttığı da rakamlara yansıyor. Nitekim sadece ekim ayındaki faiz giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15,6 artarak 157 milyar lirayı aştı.
Gelirlerde güçlü artış var, ancak yetmiyor
Ekim ayında bütçe gelirleri yıllık bazda yüzde 49,1 artarak 1,147 trilyon liraya çıktı. Bu olağanüstü artışın motoru elbette vergi gelirleri oldu. Vergi tahsilatı ekimde yüzde 51,6 yükselişle 976 milyar liraya ulaştı. Gelir vergisi yüzde 90 artarken, KDV ve ÖTV gibi dolaylı vergilerde de ciddi yükseliş gözlendi. Bu durum, ekonomik aktivite kadar vergi politika değişiklikleri ve zamların da bütçe gelirlerini taşıdığını gösteriyor.
Ancak gelirlerdeki bu sıçrama dahi bütçenin kara deliğini kapatmaya yetmedi. Çünkü giderler aynı dönemde yüzde 43,4 artarak 1,37 trilyon liraya yükseldi. Böylece ekim ayında her 100 liralık gelire karşılık hazineden yaklaşık 120 lira harcandı.
Devlet harcamalarında ana kalemler: Personel, transferler ve faiz
Devlet bütçesini en fazla zorlayan üç alan öne çıkıyor:
Personel harcamaları
Sosyal güvenlik transferleri
Faiz giderleri
Ekim ayında personel giderleri yüzde 37,8 artışla 332,8 milyar liraya yükseldi. Bu kalemde yıl için ayrılan ödeneğin yüzde 9,6’sı sadece bir ayda kullanılmış durumda. On aylık dönemde ise personel giderlerinin yüzde 88’i şimdiden gerçekleşti. Bu da 2025 yılı bitmeden ek bütçe ihtimalini güçlendiriyor.
Sosyal güvenlik kurumlarına yapılan devlet primi ödemeleri de hızla yükselişte. Sadece ekim ayında yüzde 42,8’lik artışla 41,5 milyar lira ödendi. Cari........

© Sonsöz