menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Ümmetçinin medeniyet düşü

101 53
30.08.2025

Eğitimi Tarikatlara Üleştirme Bakanı Yusuf Tekin’in adı lazım değil yardımcısı Şırnak’ta halka hitap etmiş, “Kültürler farklı olabilir ama bizim medeniyetimiz bir medeniyet, o da İslam medeniyeti” demiş. Malum süreç yürürlükte, Türkleri ve Kürtleri ümmetçilik birleştirir demeye çalışıyor olabilir, ihtimal dahilindedir. Dilleri var bizim dile benzemez, anlamaya çalışıyoruz. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanı Yusuf Doğan da vaktiyle “Arapça kutsal bir dildir” diyerek açığa vurmuştu meramını. Bu durumda Türkçe veya Kürtçe kulların dili olabilir ancak. Kullar ise “mevali”dir, Arap olmayan Müslümanlar anlamındadır. Dilin ve kültürün farklıysa tam Müslüman bile olamazsın demektir bu. Yarım Müslümanlar, kullar, ümmetçilikte birleşecekler; dillendirdikleri şey budur.

Arapça kutsal, Arap kültürü din. Dediklere inanacak olursak bunlar üzerinde duran bir medeniyet bile var.

Eskiden, kapitalizmden önce, medeniyetler adacıklar halindeydi. Tarih bölgelere ve kıtalara göre farklı gelişiyordu. Bu nedenle bir Mısır medeniyeti, Çin medeniyeti veya Yunan medeniyeti mümkün olmuştu. Sonra kapitalizm geldi dünyayı birleştirdi. Artık sadece “kapitalist medeniyet” var. Onun içinde ve ondan bağımsız bir “İslam medeniyeti” imkansızdır.

Haliyle olmayan bir şeyin farklı kültürleri veya farklı halkları birleştirmesi de mümkün değildir. İnanç olarak durumu ayrı, bağımsız bir İslam medeniyeti yoktur. Arap, Türk, İran medeniyetleri vardır. Bunların her biri farklı kültürel kodlara sahiptir. Endonezya ile Türkiye’yi, Afganistan ile Tunus’u birleştiren bir kültürel ortaklıktan söz edemeyiz. Onları birleştiren şey İslam’dan çok kapitalist iktisadi düzenleridir. Ümmetçilere haber verelim, boşuna çabalamasınlar, bir İslam medeniyeti yoktur!

***

Tabii bu konudan kaynaklı kronik bir karın ağrıları var. Kapitalist medeniyet inançlarının üzerinden bir silindir gibi geçti, İslamcılığın altını boşalttı. Haliyle medeniyetperverlikleri yenidir. Orijinalinde medeniyete düşmanlık esastır.

“Garbın afakını sarmışsa çelik zırhlı duvar,
Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var.
Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar,
Medeniyet dediğin tek dişi kalmış canavar?”

Mehmet Akif ümmetçiydi, modernitenin geleneği yıkmasından endişe ediyordu. Haliyle medenileşmede dinden bir uzaklaşma görüyor, Batı medeniyetinin bilimini alalım ahlakını salalım falan diyordu. Haklıydı. Kapitalizm ve onunla birlikte gelişen modernizm kısa bir süre sonra inancını yıkarak ilerleyecek, İslami bir düzen beklentisindeki Akif de kendi kendini........

© soL