48 yaşında elim bir kaza sonucu hayatını kaybeden Manisa Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek’in, 2024 yılında belediye başkanlığı kazanmasıyla ilgili bütün haberlerde “78 yıl sonra CHP’ye Manisa’yı kazandıran” cümlesi geçti.

78 yılın uzunluğu ve neden 2024’de bu tarihi sayfanın kapandığı üzerinde ise fazla durulmadı.

2024 için 78 yılın başlangıcı 1946’ya, yani Türkiye’deki ilk çok partili seçime dayandırılıyor.

Yani bu cümle aslında diyor ki; sandık ortaya konduğundan bu yana CHP hiç kazanamadı.

Aslında bu milat 1930’a kadar da çekilebilir.

Çünkü Cumhuriyet tarihinin ilk çok partili seçimi 1930 yerel seçimleriydi.

CHP’nin karşısında Serbest Cumhuriyet Fırkası (SCF) vardı ve SCF’nin ikinci örgütlendiği şehir de Manisa’ydı.

7 Eylül 1930’daki meşhur kanlı ve olaylı İzmir Mitingi’nden sonra Fethi Okyar ve Serbest Fırka’nın önde gelenleri Manisa’ya geçmişlerdi.

Yol boyunca büyük kalabalıklar tarafından karşılanmışlar, kalabalıkları dağıtmak için kaymakamalar askeriyeden yardım istemek zorunda kalmıştı.

Manisa İstasyonu’nda da Fethi Bey’i büyük bir kalabalık karşılamış, halkın ani ve aşırı yüklenmesinden dolayı Manisa belediye binasının parmaklıkları çökmüş, yaralananlar olmuştu.

Son Posta Gazetesi’nin haberine göre, SCF lideri, konuşmasını bitirip İstanbul Oteli’nin balkonundan içeri girerken vilayet halkından Baytar Sıtkı Şükrü Bey Fethi Bey’den müsaade istemiş ve kalabalığa seslenmişti:

“10 sene evvel Manisa düşman ayağı altında inliyordu. Gazi bizi kurtardı. Cumhuriyet’e kavuşturdu. Sonra ortaya bir “mutemetler saltanatı” çıktı. Ve bizi esir etti. Vaziyetimiz, devlet reisinden en küçük memura kadar herkesi düşündürecek derecede fecidir. Fakat bu vaziyeti tetkik eden olmadı. Hasılı mutemetlerin elinde kaldık ve öyle devlet adamları gördük ki millete dayak attı. Öyle mutemetler gördük ki kaçakçılık yaptı, adam öldürdü ve sonra da bizi önünde secde ettirmek istedi. Meb‟uslarımız, aramıza girip dertlerimizi anlamak istemeye tenezzül etmediler.”

Dönemin gazetelerine göre SCF’ye Manisa’da birkaç ay içinde 6000 kişi üye olmuştu.

Manisa belediye seçimi için oy verme Ekim 1930’da başladı. Şehrin önde gelen esnafları SCF’den adaydı: Uncu Kamil, Manifaturacı Hafız, Bakırlı Halit, Eczacı Şerif, Dişçi Vehbi, Saatçi Bahaaddin Manifaturacı Hasan Bey…

Ama tüm Türkiye’de olduğu gibi tek parti rejimi sandığa müdahale etmişti:

“Düne kadar müdahalesiz geçen seçim bugün rengini değiştirmiştir. Bir aralık Merkez Memuru tarafından 3 vatandaş tutuklanmıştır. Şimdiye kadar CHF‟ye 17, SCF‟ye 600 rey verilmiştir. 8 Ekim 1930 akşamına kadar SCF 2000, CHF ise 30 kadar oy almıştır. İnzibatlar, Merkez Memuru’ndan aldıkları........

© Serbestiyet