Mübah (yapılması ve terk edilmesi serbest olan) ile günah (yasaklanmış, yapılması durumunda ceza gerektiren fiil) kavramları, İslâm fıkhında birbirine tamamen zıt hükümlerdir.

Bir fiil ya dinen yapılması serbesttir (mübah), ya da yasaklanmıştır (haram/günah).

Ancak, insanların genel olarak günah saymadığı veya hafife aldığı ancak dinen günah olan fiilleri kastettiğini varsayarak, bu konuyu "Toplumda Yaygınlaşmış veya Önemi Hafifletilmiş Günahlar" şeklinde anlayabiliriz.

Bu, fıkıh başlıkta fıkıhta bir tabir bulunmuyor ancak toplumsal bir hadiseyi ifade etmek için izah etmek istiyorum. Çünkü bu durum “çirkin ve zararlı bir istihfaftır.”[1]

Toplumda Yaygınlaşmış veya Önemi Hafifletilmiş Günahlar; Mübah Zannedilen Haramlar

İslâm fıkhı, bir eylemin dinî hükmünü net bir şekilde belirler: Farz, Vacip, Sünnet, Müstehap, Mübah, Mekruh ve Haram (Günah). Mübah, yapılması veya terk edilmesi dinen serbest bırakılan, karşılığında sevap veya günah olmayan fiillerdir. Oysa günah (haram), kesinlikle yasaklanmış, işlenmesi durumunda ceza gerektiren fiillerdir.

Bu iki kavram arasındaki net ayrıma rağmen, modern, seküler, laik yaşamın getirdiği kültürel değişimler ve dinî bilgi eksiklikleri ve dinî meseleleri merak edip araştırmama nedeniyle, bazı haram ve mekruh fiiller, ne yazık ki toplum nezdinde "mübahmış gibi" algılanıp normalleşebilmektedir. Bu durum insanın dünya ve ahireti için çok tehlikeli bir tablo çizmektedir.

İnsanların, dinen yasaklanmış bir eylemi "zararsız", "küçük" veya "kaçınılmaz" görerek günahkârlığını hafife alması, büyük bir manevi tehlike taşır imanını kaybetmekle karşı karşıyadır. Fakat işlediği günahı günah olarak kabul eden birisi imansız olmaz fâsık, günahkâr olur.

İşte "mübah zannedilen haramlar" başlığı altında ele alınabilecek, toplumda yaygınlaşmış bazı davranışları şöyle özetleyebiliriz

Dildeki Günahlar (Gıybet, İftira ve Yalan)

Dil, kişinin en çok hata yaptığı uzuvlardan biridir ve günahların büyük bir kısmı bu yolla işlenir.

Gıybet, bir kişinin arkasından hoşlanmayacağı şekilde konuşmak, Kur’an’da "ölü kardeşinin etini yemek"

© Risale Haber