Nail Yılmaz

İmam-ı Gazalî ve Bediüzzaman’a göre son nefeste imanını kaybedenler binde bir olması

1-’İmam-ı Gazalî’nin: “Hüsn-ü hatime” ve “sû-i hatime” meselesine verdiği “kibrit-i ahmer’’ misali: ‘’İmam Gazalî’ye göre, hayatı boyunca İslam dininin emir ve yasaklarına riayet etmiş bir kimsenin imansız kabre girmesi “kibrit-i ahmer/ madenler arasında kırmızı kibrit madeni kadar az ve enderdir.

Bu da Allah’ın o kişide gördüğü samimiyetsizliği yüzünden olsa gerektir. Çünkü pek çok âyette “Allah’ın kimseye haksızlık etmeyeceğine” dair Allah’ın vaadi vardır. Haşa, sözünde durmamak Allah’a asla yakışmaz ve buna hiç ihtiyacı da yoktur. ’’[1]

İmam-ı Gazalî’nin “kibrit-i ahmer’’ kavramıyla teşbih ettiği ’hüsn-ü hatime’ ve “sû-i hatimeyle’’ ile ilgili teşbihi ve içtihadı, yukarıda isimleri zikredilen itikat imamlarımızın ve büyük İslam âlimlerimizin içtihat ve görüşlerine göre, çok az bir fark olduğu görülmektedir.

Çünkü yukarıda içtihatlarını ve görüşlerini naklettiğimiz amelde ve itikattakî mezhep imamlarımız, ehl-i kıble ve ehl-i salatın, ’hüsn-ü hatimesinde’ , ehl-i isyan ve tuğyanın da ‘’sû-i hatimesinde ittifak ve icma etmişlerdi..

İmam-ı Gazalî’ ise “kibrit-i ahmer’’ örneğiyle itikat imamlarımızın ittifak ve icma ettikleri ’hüsn-ü hatime’ ve “sû-i hatime’ ile ilgili görüşlerine ihtiyaten bir istisna getirmiştir.

Fakat son nefesteki imanı kaybedenlerin nisbetini ve orantısını vermeden çok az olduğunu,“kibrit-i ahmer’’ örneğiyle ifade etmiştir. Ehl-i iman, ehl-i kıble ve ehl-i salat olduğu halde bazı kişilerin kaybettiklerini ve kaybedebilecekleri ihtimalini nazara vermiştir.

Buraya kadar, temel akaid kaynaklarından yapılan tesbitlere ve daha genel ilmî verilere göre Hz. Üstadın R.N. Külliyatında ’hüsn-ü hatime’ ve “sû-i hatimeyle’ ilgili verdiği rakamların orantısına ve ekseriyetine baktığımız zaman, birkaç yerde icmanın görüşlerine yer verirken, ekseriyetle İmam Gazalî çizgisinde yer aldığını görüyoruz.

Çünkü Bediüzzaman da aynen İmam-ı Gazalî gibi kaybetme ihtimali yüzde bir, belki binde bir gibi çok zayıfta da olsa, bazılarının sekaratta kaybedebileceği ihtimalini nazara vermiştir.

R. Nur Külliyatının birçok yerinde İmam-ı Gazalî’nin “kibrit-i ahmer’’ örneğiyle aynen bire bir örtüşen, fakat daha net bir şekilde ’hüsn-ü hatime’ ve “sû-i hatimenin’’, sayısal değerler üzerinden kazanma veya kaybetme imkânı ve ihtimalleri üzerinde durulur.

Bediüzzaman’ın yaptığı bu mukayese ve muvazenelere göre, ehl-i iman, ehl-i kıble ve ehl-i salatın son nefeste ebedî hayatı kazanma ve kaybetme ihtimallerini, tespit edebildiğimiz kadarıyla sayısal değerleri şöyledir:

Bediüzzaman’a ve Risale-i Nur. Külliyatındaki metinlere göre vefat eden her bin veya yüz ehl-i imandan yüzde kaçı kurtuluyor, yüzde kaçı kaybediyor?

Yüzde yüz ihtimal

1-On üçüncü sözde: ‘’Yüzbinler sadık ve musaddak muhbirlerin yüzde yüz ihtimal ile dalalet ve sefahet göz önündeki kabir darağacına ve ebedî haps-i münferidine kat'î sebeb olduğunu ve iman, ubudiyet yüzde yüz ihtimal ile o darağacını kaldırıp, o haps-i münferidi kapatıp, şu göz önündeki kabri, bir hazine-i ebediyeye, bir saray-ı saadete açılan bir kapıya çeviriyor. ’’[2]

2- On birinci Şuada: ‘’İşte bu temsil gibi, her vakit gördüğümüz ecel darağacının arkasında mukadderat-ı nev'-i beşer piyangosundan ehl-i iman........

© Risale Haber