Erzurum, tarih boyunca imparatorlukların göz diktiği, büyük devletlerin hâkimiyet kurmak için mücadele ettiği stratejik bir şehir olmuştur. Asya’dan Anadolu’ya açılan kapılardan biri olan bu şehir, Osmanlı’nın doğu sınırlarını koruma noktasında daima kritik bir rol üstlenmiştir. İşte bu tarihî serüven içinde Erzurum, birçok devlet adamını, komutanı, elçiyi ve gezgini misafir etmiştir. Ancak Erzurum’a gelen isimlerden biri, diğerlerinden farklı bir misyona sahipti: Sir William Redhouse.

Redhouse ismi bugün daha çok meşhur lügati ile anılmaktadır. Ancak onun hayatı yalnızca bir sözlük yazarından ibaret değildir. Kimine göre misyoner, kimine göre Osmanlı için çalışan bir tercüman, kimine göreyse yalnızca dil âşığı bir araştırmacıdır. 1811-1892 yılları arasında yaşam süren Redhouse’un Osmanlı topraklarına gelişi, özellikle de Erzurum’daki yılları, aslında Osmanlı-İran sınır meseleleriyle yakından ilişkilidir.

XIX. yüzyıl, Osmanlı Devleti’nin batıdaki gelişmeleri yakından takip ettiği ve yenilik hareketlerinin her alanda yoğunlaştığı bir dönemdi. II. Mahmud’un başlattığı reformlar, Abdülmecid, Abdülaziz ve II. Abdülhamid dönemlerinde farklı yönlerde devam etti. İşte Redhouse da bu reformların ve diplomatik gelişmelerin yaşandığı dönemde Osmanlı topraklarına gelmişti.

Erzurum, Osmanlı ile İran arasında süregelen sınır meselelerinin merkezlerinden biriydi.........

© Pusula Gazetesi