• MESUT YEĞEN
• 30 Mayıs 2025

“Terörsüz Türkiye” olarak isimlendirilen yeni süreçte gidişat, gecikme riskinden uzak olmadığımızı gösteriyor. 27 Şubat’taki Öcalan açıklamasıyla yapılacağı aşağı yukarı kesinleşen fesih ve silah bırakma kongresi Mayıs ayı başında gerçekleşti ve fakat fesih ve silahsızlanmanın tamamlanmasını ve Kürt meselesinin siyaset ve hukuk zeminine taşınmasını temin edecek düzenlemeler henüz yapılmadı. İşler bir kez daha ve aniden değişmezse son açıklamalar ‘işlerin’ Ekim ayına kalmış olduğunu gösteriyor.

Osmanlı Devleti’nin ağır yenilgisiyle sonuçlanan ’93 Harbi’nin ardından bağıtlanan Ayastefanos Anlaşması’nı geçersizleştiren Berlin Kongresi, Rusya’ya yem olmaktan kurtardığı Osmanlı Devleti’ne bir de ödev vermişti: Ermeni meselesinde, Ermenilerin yoğun yaşadığı altı vilayette reform yapmak. İngiltere’nin ali menfaatleri uyarınca kırk senelik ek ömür bahşedilen Osmanlı Devleti’nden tez zamanda Vilayet-i Sitte’de Ermenilerin hak ve hukukunu koruyacak ıslahatlar yapması bekleniyordu.

1878’de imzalanan anlaşmanın üzerinden neredeyse 35 sene geçtikten sonra, Birinci Dünya Savaşı’nın arifesinde muhatapları Osmanlı Devleti’ne halen Berlin Kongresi’nde sözü verilen ıslahatların akıbetini soruyordu. 1878’in öncesinde olanlarla beraber düşünüldüğünde aslında ortada bir gariplik yoktu: Osmanlı Devleti ‘gerilemeye’ başlar başlamaz pek çok ıslahat layihası hazırlamış, reform programı hazırlamakta mahir olmuş, ancak iş uygulamaya gelince aynı maharet gösterilememişti. Zihinsel hazırlığımız mı niyetimiz mi olmadığından, yoksa şu meşhur şark uyuşukluğumuzdan mı bilinmez, iş ıslahata gelince hep gecikmiştik.

İçeride: Gecikme

“Terörsüz Türkiye” olarak isimlendirilen yeni süreç de nihayetinde bir ıslahat, bir reform işi ve alarm vermek için belki erken ama gidişat gecikme riskinden uzak olmadığımızı gösteriyor. 27 Şubat’taki Öcalan açıklamasıyla yapılacağı aşağı yukarı kesinleşen fesih ve silah bırakma kongresi Mayıs ayı başında gerçekleşti ve fakat fesih ve silahsızlanmanın tamamlanmasını ve Kürt meselesinin siyaset ve hukuk zeminine taşınmasını temin edecek düzenlemeler henüz yapılmadı. İşler bir kez daha ve aniden değişmezse son açıklamalar ‘işlerin’ Ekim ayına kalmış olduğunu gösteriyor. Fesih ve silahsızlanmanın tamamlanması ve Kürt meselesinin siyaset ve hukuk zeminine taşınması için en az dört ay daha beklememiz gerekecek. Açıklamalar bunu gösteriyor.

Seçilmiş vekil ve belediye başkanlarını salıverip kayyuma son vermek gibi üzerine uzlaşılması kolay ve infaz indirimi gibi görece teknik ve hazırlığı hızlıca yapılabilir konularda bu kadar uzun bir gecikme olması, sürecin akıbeti değilse de temposu hakkında iyimser olmayı engelliyor. Hele de sürecin bundan sonrasında konuşulacakları,........

© Perspektif