Osmanlı ve maalesef Cumhuriyet ekonomileri ağırlıklı olarak ganimet kültürüne dayanır; üretimin çok güçlü olmadığı yerlerde, hatta üretimin pek makbul sayılmadığı ülkelerde ganimet kültürü temel iktisadi kültürdür.

Rahmetli Profesör Sencer Divitçioğlu’nun “Asya Üretim Tarzı ve Osmanlı Toplumu” kitabının yayınlanması sonrası da günümüz ekonomik anlayışını analiz etmek için ganimet kavramı daha sık kullanılmaktadır.

Yukarıda kullandığım “üretimin pek makbul sayılmadığı ülkelerde…” ifadesi kimseyi şaşırtmasın, üretim sürecinin sonunda ortaya bir mal çıkar, İngilizceye bu mal kelimesini “good” kelimesi ile tercüme ediyoruz, Fransızcaya da “bien” kelimesi ile.

Londra’da sokakta bir kadına “siz iyi (good) bir kadınsınız” derseniz güler geçer kadın aynen Paris’te bir kadına “siz iyi (bien) bir kadınsınız” dediğiniz zaman kadının hoşuna gideceği gibi.

Bizde ise sokakta bir kadına “siz mal (good, bien) bir kadınsınız” derseniz başınıza neler geleceğini isterseniz bir düşünün; buradan da bizdeki iktisat kültürü üzerine biraz kafa yorun ve gelin fakirlik aşamasını biraz da bu açıdan değerlendirin.

Gelelim ganimet ekonomisine…

Prof. Divitçioğlu Osmanlı ekonomisinde içeride Marksist anlamda artık ürünün devlete ait olduğunu (artık ürün üstün otorite olan devlete aittir), artık ürüne devlet ricalinin el koyduğunu, kaynak transferinin yoğunluklu olarak dışa........

© P24