İBB eski başkanı Ekrem İmamoğlu ve ekibine yapılan operasyondan sonra tutuklanan İBB eski genel sekreter yardımcısı Mahir Polat’ın sağlık sorunlarıyla birlikte, cezaevlerindeki hasta mahpusların durumu tekrar gündeme geldi.

Defalarca yazıp çizmemize rağmen hatırlatmakta fayda var; şu anda Türkiye cezaevlerinde 2.000’e yakın hasta mahpus bulunuyor. Bunlardan bir kısmının hastalıkları ise ağır ve kronik.

Hasta mahpuslardan bazılarına, hastane heyet raporları bulunmasına rağmen Adli Tıp Kurumu tarafından “cezaevinde kalabilir” şeklinde rapor verildi. Bir kısmı yine Adli Tıp Kurumu raporlarıyla R tipi cezaevlerine gönderildi, az sayıdaki hasta mahpus ise Adli Tıp “cezaevinde kalamaz” raporu verdiği halde, bu defa infaz savcılıklarının “toplum için tehlikeli” kararı nedeniyle tahliye edilmedi.

Hasta mahpus derken bakın, tekerlekli sandalye kullanan, kanser tedavisi gören, ağır kalp ve tansiyon rahatsızlıkları bulunan ya da çok yaşlı mahpuslardan bahsediyoruz.

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, ısrarla cezaevlerindeki hasta mahpusların devlete emanet olduklarını ve iyi bakıldıklarını söylüyor. Belirtmek gerekir ki cezaevlerinde çalışan infaz koruma memurlarının (İKM) çoğuna “suçuna bakılmaksızın tüm mahpuslar devlete emanettir” bilgisi veriliyor elbette, lakin yeterli mi?

Mesela kalp hastası bir mahpusu ele alalım, hastaneye gidebilmek için önce kurumda bulunan revire dilekçe yazmak zorundadır. Tabii dilekçe yazmasına rağmen aynı gün revire çıkamaz zira cezaevleri çok kalabalık olduğundan, koğuşların veya blokların ayrı ayrı revir muayene günleri vardır. Hastanın kaldığı koğuşun revir günü geldiğinde, hasta revir doktoru tarafından çağrılır ve muayene edilir. Ancak revir doktoru uygun görürse hastanın hastane sevki yapılabilir. Eğer bu cezaevi bir kampüs içindeyse (mesela Silivri ve Sincan gibi) mahpus önce kampüs içindeki polikliniğe sevk edilecektir.

Hastanın poliklinik sevki için öncelikle ringlerin ve cezaevi dış güvenliğinde görev alan askerlerin hazır olması gerekir, yani revir doktorunun yönlendirdiği sevk hemen gerçekleşmez. En az birkaç gün sonra hasta, önden kelepçeli olarak kapalı ve havasız bir ring aracıyla kampüs içindeki polikliniklere götürülür. Bazı cezaevlerinde otobüs tipi büyük ve pencereli ring araçları vardır ki bu ringlerde yapılan yolculuk, daha insani koşullara sahiptir. Poliklinikte muayene olan hasta, eğer poliklinik doktoru uygun görürse tam teşekküllü bir hastaneye, üniversite veya şehir hastanesine sevk edilir.

Hastanın hastane sevki de hemen yapılmaz. Aynı hastaneye gidecek diğer mahpusların sayısına uygun ring ayarlanması ve yine askerin hazır olması gerekmektedir. Tüm koşullar sağlandığında hasta, önden kelepçeli olarak küçük ve havasız bir ringde hastane yolculuğuna başlar. Cezaevleri genellikle şehir dışına inşa edildiğinden hastane yolculuğu, en az yarım saat sürecektir.

Hastaneye varan hasta, askerler ve İKM’ler eşliğinde doktor muayenesine götürülür. Elindeki kelepçe muayene esnasında çıkarılmaz. Eğer hasta kelepçeli muayene olamayacağını, bunun insan haklarına aykırı olduğunu belirtirse muayene gerçekleşmez ve hasta cezaevine geri götürülür. Muayene olduğu takdirde gerekli tahlil ve tetkiklerden sonra hasta, yine en az yarım saatlik bir yolculukla ve kapalı ringde elleri kelepçeli olarak cezaevine geri götürülür.

Doktor, hasta için bir reçete yazdıysa bu ilaçlar mahpusa hemen ulaşmayacaktır. Revirde görevli olan İKM’ler, ilaçları temin ettikten sonra hastaya verecekler, bu da en az iki gün sürecektir.

Kısaca tüm bu maraton; uzun yolculuklar, kapalı ve havasız ringler, hastayı daha da hasta edecek, çoğu mahpus o günün sonunda bir daha hastaneye gitmek istemeyecektir.

Mevzuata göre tüm cezaevlerinde bir revir ve revir doktoru bulunur. Aynı zamanda ilkyardım eğitim almış İKM’ler de cezaevlerinde görev yaparlar.

Mesai saati dışında, mesela gece saatlerinde hasta bir mahpus fenalaşırsa önce koğuş kapısındaki butona basmak zorundadır. Gece basılan buton, İKM’ler........

© P24