“Picasso’nun arkadaşlarında şaşkınlık vardı ve gördükleri şeyi onaylamıyorlardı. Bu değişikliğin nedenini anlamıyorlardı. Neler olup bittiğini anlamaya çalışan şaşkın ziyaretçiler arasında, konuyu kendi aralarında tartışan Leo Stein ve Matisse de vardı. Tüm o kahkahaların arasında ikilinin yapabildikleri tek açıklama Picasso’nun dördüncü boyutu yaratmaya çalışıyor olabileceğiydi. Aslına bakarsanız Matisse öfkeliydi. İlk tepkisi, resmin modern hareketle dalga geçen sinir bozucu bir iş olduğu yönündeydi. Picasso’yu ‘yerin dibine sokup’, bu küstah şakayı yaptığına pişman ettirecek bir yol bulacağına yemin ediyordu.”

Fransız ressam Henri Matisse ile Amerikalı sanat koleksiyoncusu ve sanat eleştirmeni Leo Stein’in, Picasso’nun 1907’de yaptığı ilk kübist tablosuna tepkileri böyleydi.

Bugün tartışmasız bir başyapıt olarak görülse de Picasso’nun tablosu, o tarihte coşkuyla karşılanmamıştı. Picasso da tablodan çok memnun değildi. Arkadaşlarını hayal kırıklığına uğratmıştı.

“Hiçbir şekilde resmi anlayamıyorlardı: verdikleri tepkiler şok, telaş, pişmanlık, hayal kırıklığı ya da gergin, haksızlığa uğramış gibi kızgın kahkahalar atmak oluyordu.”

Thomas Kulka’nın, sanat ile kitsch ayrımının nasıl yapılabileceğini tartıştığı, Kitch ve Sanat adlı kitabında anlattığı bu hikâye, sanat anlayışının toplumla birlikte değiştiğini ama öncülerin kolay anlaşılamadığını gösteriyor.

Sanat, kitsch’den farklı olarak toplumsal dönüşümü yansıtmasıyla, mevcut durumu kabullenmeyi ve onaylamayı reddederek yeni bir yol, yeni bir çıkış bulmaya çalışıyor.

1907, Birinci Dünya Savaşı’nın hemen öncesinde, bilimde, teknolojide, sanayide önemli değişimlerin olduğu ama bunlarla ilgili yeni bir düzen kurulamadığı için karmaşanın hâkim olduğu bir dönemdi.

Picasso, klasik resim anlayışıyla o günü anlatamayacağını düşünmüş olmalı ki, kırılgan çizgilerle, kübik şekillerle bir tablo........

© Muhalif