Değer ve norm, birbirini tamamlayan iki bileşen olup, birlikte ele alınmak durumundadırlar. Değerlerin günlük hayatta uygulama biçimleri, norm şeklinde ortaya çıkmaktadır. Eğer değer, norm haline gelmemişse yani uygulama imkanı bulamamışsa, gerçekleşebilme etkisini kaybeder ve rolünü gerçekleştiremez.

Bazı araştırmalarda değer ve norm, birbirinden ayrıymış gibi bir açıklama tarzı getirilmektedir. Dolayısıyla, bu durum; konuya tam olarak vakıf olunamadığını göstermektedir. Hareket içindeki zümrenin, problemi tanımlama şekline göre harekete, norm ya da değer yönelimli harekettir, diyebiliriz. Türkiye’de 1960’lardan sonra meydana gelen gençlik (öğrenci) hareketleri, siyasi ve ideolojik hareketler olarak değerlendirilebilir. Özellikle, Marksist-Leninist öğrenci hareketlerinin amaçları göz önünde tutulduğunda, toplumun topyekün değiştirilmesini ya da sistemin değiştirilip yerine Marksist-Leninist bir sistem getirmeyi amaçlamalarından dolayı, değer yönelimli (devrimci) bir hareket olarak söylenebilir. Dolasıyısıyla, her iddia taşıyan ve toplumu biçimlerdirme ve yönetme tezi ile ortaya çıkan hareket, kendine has “değer sistemi” olarak görülebilir. Elbette, bu değerler; yetiştirdiği insan tipi ve ortaya çıkardığı sistem niteliği itibariyle değerlendirilip, ondan sonra kendisi hakkında bir “değer hükmü” ile karşı karşıya kalacaktır. (Kaynak, 1977)

Bu örnek, değerlerin sosyal hareketlere de zemin hazırlayabilecek bir zihniyet ve ortam hazırlayabilme özelliğine işaret etmektedir. Bu bakımdan, değerlerin niteliği; davranış ve yönelişlerin niteliğini de belirleyebilmekte ve “değer-davranış bütünlüğü” bu şekilde gerçekleşmektedir.

Bu değer hükümleri ya inanç veya ahlak olarak karşımıza çıkabilir. Sosyal alanda ise, hukuki çerçeve içinde norm, örf veya kanun adıyla gerçekleşebilir. Bir başka ortaya çıkış şekli ise, gelenek veya görenek tarzıdır. Hepsinin kendine has özellikleri ve değerler alanında hiyeraşik bir etkinliği söz konusudur. Bu sisteminin birbirinden hiyerarşik bir yapı halinde ortaya çıkması, toplumsal yapının nasıl esnek ve çok boyutlu bir özellik taşıdığına dair önemli bir özelliği göstermektedir.

Hak ve Vicdan

Hak duygusu, insanın sosyal ve ahlaki varlığı ile bağlantılı bir özelliktir. İnsanlar hak’kı aramak ve onu gerçekleştirmek ihtiyacı içerisindedir. Bu özelliği, hem........

© Mir'at Haber