BRICS Ülkeleri ABD Dolarını Tahtından Edebilir mi?

Son yıllarda küresel ekonomi tartışmalarının merkezinde tek bir soru var: BRICS ülkeleri ABD dolarını tahtından edebilir mi?
Bu soru ilk bakışta cazip, hatta heyecan verici görünüyor. Çin yükseliyor, Rusya yaptırımlar altında alternatifler arıyor, Körfez ülkeleri daha çok yönlü bir dil kuruyor, BRICS genişliyor. Ancak meseleye biraz yakından bakıldığında, bu sorunun cevabı sloganlarla değil; sistemle verilmek zorunda.

Önce şunu netleştirelim: BRICS’in dolar karşıtı söylemi yeni değil. 2009’da Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika bir araya geldiğinde temel hedef, küresel sistemde daha fazla söz sahibi olmaktı. Zamanla bu hedef, özellikle Batı yaptırımlarının artmasıyla birlikte, “dolar bağımlılığını azaltma” fikrine evrildi. Son yıllarda BRICS’e İran, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, Etiyopya ve Endonezya gibi ülkelerin katılması da bu arayışın bir uzantısı.

Ancak doları tahtından etmek, dolar kullanmamakla aynı şey değildir. Burada çoğu zaman yapılan hata tam da budur.

ABD dolarının küresel gücü, yalnızca ABD ekonomisinin büyüklüğünden kaynaklanmaz. Asıl güç, ABD’nin II. Dünya Savaşı sonrasında kurduğu çok katmanlı kurumsal ve normatif mimariden gelir. ABD, ekonomik ağını yalnızca ticaretle değil; kurumlarla, kurallarla ve meşruiyetle tamamlamıştır.

Birleşmiş Milletler sistemi, savaş sonrası dünyanın siyasi meşruiyet zeminini oluşturdu. IMF ve Dünya Bankası, küresel finansal düzenin omurgası hâline geldi. GATT’la başlayan ve daha sonra Dünya Ticaret Örgütü’ne dönüşen ticaret rejimi, küresel ticaretin kurallarını yazdı. Dünya Sağlık Örgütü, UNESCO ve FAO gibi yapılar, bu düzenin sosyal ve insani katmanlarını inşa etti.........

© Mir'at Haber