-Sözlükte dünya

‘Dünya’ kelimesi, bizzat ve hükmen yaklaşmak, zaman ve yer açısından yakına gelmek, aşağı çekmek anlamına gelen ‘deneve’ fiil kökünden türemiştir.

(Fu’lâ vezninde, kübrâ gibi) ‘dünya’ sözü ‘ednâ’ kipinin dişil (müennes) şeklidir. ‘Ednâ’; daha yakın, daha küçük, daha uygun, daha âdi-kötü-bayağı demektir. Bunun karşıtı ‘hayr’ kelimesidir.

Dünya hayr ve şerr açısından insana yakın olandır.

Bu kelime bazen de evvel, ilk anlamında kullanılır. Bunun karşıtı da ‘âhir-sonraki, ya da son’dur. (İbni Manzur, Lisânu’l-Arab, 5/311)

Kur’an’da geçiyor:

“Bu (usûl), şahitliği lâyıkıyla yerine getirmeleri ve yeminlerinden sonra başka yeminlere başvurulacağından endişe etmelerini sağlamak için en uygun (ednâ) çaredir…” (Mâide 5/108. Ayrıca bkz: Ahzab 33/51)

“Hani, “Ey Mûsâ! Biz bir çeşit yemeğe asla katlanamayız. O hâlde, bizim için Rabbine yalvar da, o bize yerden biten sebze, kabak, sarımsak, mercimek, soğan versin” demiştiniz. O da size, “İyi olanı düşük (ednâ) olanla değiştirmek mi istiyorsunuz?…” (Bekara 2/61)

Bu kökten gelen ‘deniyyü’ kelimesi, itibar, değer ve makam açısından hâkir (hor), âdi, değersiz kimse demektir. (Türkçe’de bu ‘denâet’ olarak kullanıldı.)

Dünya kelimesinin bundan geldiğini söyleyenler de olmuştur. Buna göre ‘dünya’; basit, iğreti, âdi, hakir, alçak anlamlarına gelir. (İbni Manzur, Lisânu’l-Arab, 5/311. el-Isfehânî, R. el-Müfredât, s: 248-249)

–Dünya ve dünya hayatı nedir?

Konumuz olan ‘dünya’ kavramı; âhiret hayatının karşılığı olarak, ‘hayatü’d-dünya-yakın hayat’ anlamındadır.

Semâü’d-dünya-dünya göğü demektir, zira o yeryüzüne yakındır. (İbni Manzur, Lisânu’l-Arab, 5/311)

Bu kelime Kur’an’da çok sık ve âhiretten yani ölümden önceki hayatın sıfatı olarak geçmektedir.

Kur’an’ın yanlış anlaşılan kavramlarından bir tanesi de ‘dünya’ kelimesidir. ‘Dünya’ bir sıfat olmasına rağmen, üzerinde yaşadığımız yerkürenin ismi olarak algılanmıştır.

Bu yanlış adlandırma İslâmın dünya hayatına getirdiği tanım ve ölçünün yanlış anlaşılmasına yol açmıştır. Buradan hareketle, İslâmın üzerinde yaşadığımız dünyayı (yer küreyi) kötülediği sanılmış, bu dünyadan yüz çevirmenin fazilet ve yükselme sebebi olacağı iddia edilmiştir.

Halbuki Kur’an, üzerinde yaşadığımız yer küresini, yani jeolojik anlamdaki dünyayı anlatmak üzere ‘arz-yer’ kelimesini kullanmıştır.

‘Dünya’ kelimesi ise, yeryüzünde yaşanan hayatın basitliğini,........

© Mir'at Haber