Modern zamanlarda, batıdan ithal edilen hukuki mevzuatı ve baskın dünya görüşünün etkisinde Münzel Şeriat’ın hükümleri ve tarihte şu veya bu sıhhatte tatbik edilen hükümler üzerinden İslam dinine yöneltilen itiraz ve eleştirilerden biri miras taksiminde erkek ve kız çocuğu arasında öngörülen orandaki farktır. Zahir hükmün açıkça öngördüğü taksime ölenin geride bıraktığı mirasın 2/3’ü erkek, 1/3’ü kız çocuğa aittir.

İtiraz edenler, İslam dininin ve elbette –haşa- yüce Allah’ın erkek ve kadın arasında ayırım/ayrımcılık yaptığını, erkeği öne geçirip kadını mahrum bıraktığını, bu yüzden de bugün için bu ve benzeri hükümlerin –mesela şahitlik gibi- tatbik imkanı kalmadığını iddia ve propaganda etmektedirler. Yapılacak şey miras ve başka konulardaki hükümleri tarihin tozlu raflarına kaldırıp koymaktır.

Bunun böyle olup olmadığını sakin bir zihin ve doğru bilgiler eşliğinde kritik etmemizde zaruret var.

Münzel Şeriat’ın hükümleri illetleri devam ettiği müddetçe sabittir, değişmez/değiştirilemezlerdir, bu bir iman ve ilahi mesaje, emir ve nehiylere sadakat icabıdır. Lakin işaret ettiğimiz üzere hükümler illetlere mebnidir, dolayısıyla hükümlerde asıl olan Yasa Koyucu’nun gözettiği maksat olduğundan, hükümlerin sübutunun devam edip etmediğine karar vermek için:

1. Hükmün vaz’edildiği genel ortama, ben buna Hükmün Vasatı (Vasatu’l hükm) derim (Bkz. Ali Bulaç, Makasidu’ş Şeria Bağlamında Kadının Şahitliği Konusu, İslami Araştırmalar Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 4, Ekim-1991, s. 292-309. Ayrıca bkz. Ali Bulaç, Kur’an Dersleri/Tefsir, Çıra Y. 2016-İstanbul, I, 585-612. Bana yöneltilen eleştiri için bkz. Dr. Abdurrahim Kızılşeker, Yerleşik usul ile modernist anlayışlar arasında “Kur’an Dersleri/Tefsir” Sonçağ Akademi, 2021-Ankara.) Hükmün vasatında siyasi, tarihi, geleneksel, iktisadi, coğrafi, sosyal vs, birden fazla faktör etkileyici rol oynar, bu açıdan hükmün vasatı doğru anlaşılmadıkça hükmün illeti ve bizi ulaştırmak istediği evrensel maksad da anlaşılamaz.

2. Asıl işi ve işlevi bizi maksada götürmekten ibaret olan hükmün oluşmasında belirleyici rol oynayan illete bakmak lazım.

Üç yazıda ele almayı planladığım bu önemli konu için önce Kur’an-ı Kerim’de yer alan ayetlere yakından bakmaya çalışalım:

11. Çocuklarınız konusunda Allah, erkeğe iki dişinin hissesi kadar tavsiye eder.........

© Mir'at Haber