İnsan tekinin yaşama alanı kendisiyle sınırlı olmadığından, bir yanıyla genişledikçe sorumluluğu artıyor. Merkezden içten dışa doğru açılan bir durum. İster bu, bir gölün içine atılan bir taşın dışa doğru yaydığı dalgalara benzetilsin isterse insanın kendisinin görüş ve düşünüş alanının dışa dönük açılımı olsun. Merkezde her insan kendisiyle vardır. Bir başına yaşayabilen ama yaşaması zorlaşan bir varlık. Dünyaya geldikten sonra bir başına yaşamanın doğal olana aykırı olduğu bilinir.

Sorumluluk duygusu geliştikçe insan, etrafını görüyor, bakıyor. Büyüyünceye ve serpilinceye kadar mutlak surette başkasının desteğine gereksinimi var çocuğun. Bu, insanın doğası gereğidir.

Topluluklarda insanlar birbirlerine çok daha gereksinim duyarlar. Birlikte yaşarlar, güç kazanırlar.

Milletlerin veya toplulukların birlikte yaşamaları günümüzde çok daha zorunlu. İslâm milletinin parçalanmışlığı kendilerini güçten düşürdüğünden emperyalizm karşısında dağılmış ve etsiz hâle gelmiştir.

Türkiye özelinden bakarsak eğer, farklılıkları barındıran yüzyıllardır birlikte yaşayan, gönlü geniş olan özelliklere sahip. Bu, geçmişten beri böyledir. Geçmişte çok daha büyük, geniş bir coğrafyaya sahipken hem daha büyük güç hem........

© Milli Gazete