Erzurum’da Ramazan aylarının yüzlerce yıldır en değişmeyen geleneği, evlerde kadınların okuttuğu hatimler ve camilerde okunan mukabelelerdir. Evlerde hatimleri ya erkek çocuklardan küçük hâfızlar ya da hâfize kadınlar okurlar. Hanımlar bir ay boyunca ehramlarını örtünerek sabah saatlerinden ikindi vaktine kadar komşularında hatim dinlemeye giderler. Hatimi, beyaz namaz örtülerini başlarına örterek dinlerler. İkindi vaktinde de evlerinde mutfağa girip iftar yemeklerini hazırlarlar ve bundan da büyük bir keyif alırlar.

Camilerdeki mukabeleler öğlen ve ikindi vakitlerinde namazdan sonra şehrin en tanınmış hafızları tarafından birer hizip şeklinde okunur. Bir hafız, beş sayfa okuyunca diğer hafız ikinci beş sayfaya başlar, üçüncüsü ikincinin bıraktığı yerden dördüncüsü de üçüncü hafızın bitirdiği yerden devam edip yirminci sayfanın sonunda cüz’ü tamamlar ve şerefe ya da arefe günü de hatim duası okunarak mukabele tamamlanır. Mukabeleyi dinleyenlerin yerleri adeta tapulu mülkleri gibidir. İlk gün kim nerede dinlemişse bir ay boyunca hep aynı yerde oturup dinler. Kimi Kur’an’dan takip ederek, kimi de elindeki tespihi çekerek kulaktan dinler.

Ramazan’da çocukların ayrı bir yeri vardır. Çocuklar önce tekne orucuyla, sonra gün boyu aç kalmaya dayanabilecek bir güce ulaşınca tam oruç tutmaya başlarlar. Çocukların ilk oruç tuttukları gün, aile içinde adeta bir bayram havası eser. Çocuk gün içerisinde açlığını unutsun diye çeşitli oyunlar oynatılır, çarşılarda gezdirilip çeşitli hediyeler ve iftarlıklar alınır. Böylece çocuk oruç tutmaya alışmış........

© Milat