Bir önceki yazımda Erzurum’da Ramazan hazırlıklarının çarşı pazarda olanlarından bahsetmiştim. Bu hazırlıkların belki en önemli kısmı evlerde yapılır. Ramazan kışa denk geliyorsa yaz aylarından itibaren kışın Erzurum’da bulunmayan sebzeler kurutulup bez torbalarda kilerlerde saklanırdı. Yaz meyvelerinden reçeller yapılıp Ramazan’da tüketilecek olanlar kilerin en soğuk bölümüne yerleştirilirdi. Güz aylarında erişteler yapılıp kurutularak yine bez torbalarda bekletilirdi. Güzden pastırmalar alınır, evlerde sucuklar hazırlanır, turşular kurulur, bir ay boyunca yetecek kadar yumurta alınıp kilerin soğuk alanında bekletilir ve bunlar Ramazan ayı başladığında tüketilmeye başlanırdı. Yaz Ramazanları için kilerler doldurulmazdı, çünkü yaz aylarında kar ortadan kalkıp sebze meyve şehre gelebilirdi. Son yirmi otuz yıldır, kış boyunca da her tür sebze ve meyve geldiği ve buzdolapları bu vazifeyi icra ettiği için şimdilerde artık evlerde kiler bulunmuyor.

Kiler, evin ambarı gibidir. Her an çarşıya çıkamayan ev hanımları, eve ani bir misafir geldiğinde hemen kilere girip oradan gerekli malzemeyi bulur ve misafire ummadıkları bir ziyafet çekebilirlerdi. Bu durum Ramazan iftarları için de geçerliydi.

Ramazan’da ibadetler de bu aya özgü değişiklikler gösterir. Mesela teravih namazı yalnızca Ramazan’da kılınır. Ancak ülkemizde sadece Erzurum’da teravih namazının sona ermesiyle birlikte okunan bir dua vardır ki bunu başka hiçbir yerde dinleyemezsiniz. O da “İşfe‘ lenâ yevme’l-arasâti ve’l-mîzân. İrham bi fazlike yâ Rabbe’l-âlemîn. Li men kâle min abîdike âmîn” duasıdır.........

© Milat